Rachunki narodowe w IV kwartale 2022

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za czwarty kwartał 2022 roku

Rachunki narodowe w IV kwartale 2022

Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 2,0% wyższy niż w analogicznym okresie roku 2021, podczas gdy w III kw. 2022 notowany był wzrost na poziomie 3,6%. Zaprezentowana właśnie dynamika okazała się zgodna z danymi wstępnych przyspieszonych sprzed dwóch tygodni.

W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w IV kwartale 873,9 mld PLN i okazał się o 17,2% wyższy niż przed rokiem. Zmianę cen (tzw. deflator PKB) liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 14,9% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Jest to wyraźnie więcej niż w kwartale trzecim 2022 roku (13,3%), choć znacząco mniej niż wskazania w zakresie zmian cen konsumenckich i przemysłowych. Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) – wyniósł 3 067,7 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia ogółem w czwartym kwartale 2022 obniżyła się wyraźnie, bo z dodatnich 0,7% w kwartale trzecim do ujemnych -1,5%. W spożyciu gospodarstw domowych odnotowany został spadek na poziomie -1,5%, po wzroście o 0,9% w kwartale trzecim. Równocześnie w kwartale czwartym 2022 spożycie publiczne okazało się realnie o 1,6% niższe niż przed dwunastoma miesiącami, podczas gdy jeszcze w kwartale trzecim notowany był wzrost wynoszący 0,1%.

W przypadku inwestycji w kwartale czwartym pojawi się wzrost na poziomie 4,9%. Inwestycje w kwartale trzecim były wyższe niż przed rokiem o 2,0%, Ponownie wyższy, niż w przypadku inwestycji, był wzrost odnotowany w całej akumulacji. W kwartale czwartym 2022 wyniósł on 8,0% wobec wzrostu z kwartału trzeciego na poziomie 11,4%. Świadczy to o tym, iż w gospodarce wciąż miało miejsce budowanie zapasów, choć mniej dynamiczne niż w kwartale poprzednim.

Obroty handlu zagranicznego prezentowały się słabo, gorzej niż w kwartale poprzednim. Dynamika eksportu zmniejszyła się w kwartale czwartym 2022 do 2,0% z 6,9% w kwartale trzecim. W przypadku importu notowane było zmniejszenie tempa wzrostu – do 0,2%, wobec 6,0% w kwartale trzecim.

Po stronie podażowej szczególną uwagę zwraca wyższa od oczekiwanej dynamika wartości dodanej w przemyśle – 3,5% wobec 6,1% w kwartale trzecim. Słabsze od zakładanych wzrosty w czwartym kwartale notowane były w: budownictwie – o 0,8% po 1,0% w kwartale trzecim, handlu spadek o 2,5% wobec wzrostu o 0,1% w kwartale trzecim. Na tym tle pozytywnie zaskakują wyniki w transporcie i gospodarce magazynowej – wzrost o 2,9%, wobec wzrostu w kwartale trzecim na poziomie 9,7%. Lepiej od założeń prezentowały się też dane w zakwaterowaniu i gastronomii, gdzie odnotowano wzrost o 3,6%, wobec wzrostu 4,0% w kwartale trzecim, ale również w działalności finansowej i ubezpieczeniowej wzrost o 11,2% wobec wcześniejszego wzrostu o 12,2% w kwartale trzecim oraz w informacji i komunikacji o 8,6% wobec wzrostu z kwartału trzeciego o 3,7%. Wzrosty wartości dodanej w kwartale czwartym notowane były jeszcze w: administracji publicznej i obronie narodowej o 2,2% wobec 2,3% w kwartale trzecim oraz w działalności profesjonalnej naukowej i technicznej o 2,5% po wzroście z kwartału trzeciego o 1,8%. Wartość dodaną realnie niższą niż przed rokiem odnotowano jeszcze (poza handlem) w obsłudze nieruchomości i firm – spadek o 0,8% wobec spadku o 1,4% w kwartale trzecim.

Ciekawie prezentują się statystyki ukazujące wkład poszczególnych kategorii popytowych do budowania dynamiki produktu krajowego brutto. Spożycie ogółem w kwartale czwartym miało ujemny wkład do PKB, obniżając jego dynamikę o 1,0 pkt proc. To zdecydowanie gorzej niż w kwartale trzecim, gdy jeszcze podwyższało go o 0,5 pkt proc. W przypadku spożycia indywidualnego wkład w PKB był ujemny i wyniósł -0,7 pkt proc. wobec dodatnich 0,5 pkt proc. w kwartale poprzednim. W przypadku spożycia publicznego wkład do PKB był również ujemny i wyniósł -0,3 pkt proc. podczas gdy w poprzednim kwartale był neutralny (0,0 pkt proc.). Zmniejszył się nieznacznie wkład akumulacji, której zmiana była odpowiedzialna za 2,1 pkt proc. wzrostu PKB w kwartale czwartym wobec 2,5 pkt proc. w kwartale trzecim. Z tego 1,0 pkt proc. przypadło w kwartale czwartym na poprawę inwestycji (w kwartale poprzednim zwiększyły one dynamikę PKB o 0,3 pkt proc.), natomiast 1,1 pkt proc. przypadło na zmianę stanu zapasów (kwartał wcześniej poprawiały one wyniki o 2,2 pkt proc.). Podobnie jak w kwartale poprzednim, ale w przeciwieństwie do praktyki czterech wcześniejszych kwartałów, dodatnim okazał się wkład w dynamikę PKB eksportu netto (+0,9 pkt proc., wobec zanotowanych dla kwartału trzeciego +0,6 pkt. proc.).

Wyniki kwartału czwartego mogą być przez część analityków i komentatorów przyjmowane jako złe, bo wyraźnie słabsze niż te wcześniejsze (patrz kontynuacja ograniczania tempa wzrostu z 8,6% w kwartale pierwszym przez 5,8% w kwartale drugim i 3,6% w kwartale trzecim do 2,0% w kwartale czwartym). Tyle, że realizujemy przewidzianą ścieżkę schodzenia w dół dynamiki PKB znacznie łagodniej niż było to zakładane kilka kwartałów temu. Wzrost w kolejnych kwartałach miał spadać z 7,5% w początku roku przez 4,5% w kwartale drugim – do wyraźnie poniżej 2% w kwartale trzecim i czwartym. Ów spadek to efekt wygasania nadzwyczajnych zjawisk podbijających PKB w początku roku (gromadzenie zapasów potrzebnych do realizacji wysokich zamówień i nadzwyczaj wysoka konsumpcja – wynik niskiej bazy sprzed roku i dodatkowego popytu związanego z przyjęciem uchodźców). W dodatku na dynamikę PKB istotnie i negatywnie działa rosnąca inflacja początkowo zbijając realne wzrosty spożycia, a w końcówce roku wręcz obniżając realny poziom spożycia w stosunku do notowanego przed rokiem.

Kumulacja czynników ograniczających dynamikę PKB wciąż jeszcze przed nami. Najtrudniejszym może okazać się pierwszy kwartał 2023, kiedy możliwe jest nawet pojawienie się recesji (wyniku realnie niższego niż przed rokiem). Prawdopodobnie jednak kwartał drugi przyniesie odbicie, kontynuowane w kwartałach kolejnych.

Zobacz także inne raporty KIG

Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco! >>> TUTAJ 

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl