Rachunki narodowe w IV kw. 2019 r.

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za czwarty kwartał 2019 roku. Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 3,2% wyższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, podczas gdy w III kw. 2019 wzrost wyniósł 3,9%. Dynamika ta okazała się minimalnie lepsza od prezentowanej wcześniej w danych wstępnych przyspieszonych (3,1%). W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w IV kwartale 638,3 mld PLN i okazał się o 6,9% wyższy niż przed rokiem. Zmianę cen (tzw. deflator PKB)  liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 3,6% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) wyniósł 2265,0 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia uległa wyraźnemu zmniejszeniu do 3,2% z 4,0% w poprzednim kwartale. Miało to miejsce przy obniżeniu tempa wzrostu spożycia gospodarstw domowych z 3,9% do 3,3% i równoległym zmniejszeniu dynamiki spożycia publicznego z 4,7% do 3,1%. W przypadku inwestycji tempo wzrostu zwiększyło się do 4,9% z 4,7%. Notowany w tym samym czasie spadek dynamiki akumulacji z dodatnich 0,4% do ujemnych -0,2% świadczy o tym, iż redukcja zapasów wciąż postępowała i miała skalę istotnie większą od notowanej w kwartale trzecim. Obroty handlu zagranicznego okazały się mniej dynamiczne niż w kwartale poprzednim. Wzrost eksportu choć niezbyt imponujący prezentował się lepiej od spadku importu (eksport spadek dynamiki z 5,0% do 1,4%, import spadek dynamiki z dodatnich 3,9% do ujemnych -0,7%).

Po stronie podażowej zwracają uwagę ponowne spadki dynamiki wartości dodanej w przemyśle z 3,4% do 3,1% oraz w budownictwie z 3,6% do ujemnych -1,7%. Osłabienie dynamiki miało też miejsce w handlu – ale w części jako odreagowanie wcześniejszych nadzwyczaj dobrych danych – spadek z poprzednich 4,7% do 4,1%. Powyżej oczekiwań prezentowały się natomiast dane dotyczące transportu i magazynowania  – wzrost dynamiki z 7,0% do 9,3%. Powyżej oczekiwań prezentowały się też wyniki dotyczące działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej – wzrost dynamiki z 4,1% do 4,5%. Słabiej natomiast prezentowały się dane dotyczące działalności finansowej – spadek dynamiki z 9,2% do 1,2% i to mimo wejścia w echo obniżającej się bazy.

Dynamika produktu krajowego brutto wynosząca w kwartale czwartym 3,2% (wobec 3,9% w kwartale trzecim) wynikała przede wszystkim ze wzrostu spożycia (które zapewniło 2,2 pkt. proc. z obserwowanego wzrostu, wobec 3,0 pkt. proc. kwartał wcześniej). Na spożycie indywidualne przypadło tu 1,6 pkt. proc. wobec poprzednich 2,2 pkt. proc, natomiast na spożycie publiczne 0,6 pkt. proc. wobec poprzednich 0,8 pkt. proc. Wyjątkowo słabo prezentował się w kwartale trzecim wkład akumulacji do wzrostu gospodarczego. Tym razem było to ujemne -0,1 pkt. proc wobec poprzednich dodatnich 0,1 pkt. proc. Pogorszenie miało miejsce mimo wzrostu wkładu nakładów brutto na środki trwałe – do 1,2 pkt. proc z poprzednich 0,8 pkt. proc. z powodu ujemnego wkładu zmiany zapasów na poziomie -1,3pkt. proc. wobec -0,7 pkt. proc w poprzednim kwartale. Myśląc o wzroście wkładu do PKB eksportu netto na poziomie 1,1 pkt. proc. wobec poprzednich 0,8 pkt. proc. warto pamiętać, iż jest on w znacznej mierze lustrzanym odbiciem zmian w zapasach i pochodną wolniejszego odnawiania zapasów, i mniejszego popytu na dobra z importu.

Od momentu zaprezentowania przez Główny Urząd Statystyczny danych o rachunkach narodowych za cały rok 2019 (bez szczegółowych danych o końcówce roku) było jasne, że tempo wzrostu gospodarczego kończącego rok kwartału może być daleko niższe od wcześnie zakładanych wartości. Pytaniem pozostawał o  ile niższe i z jakiego powodu niższe. Redukcja dynamiki rocznej PKB z 3,9%  w kwartale trzecim do 3,2% w kwartale czwartym, okazała się ostatecznie nieco mniejsza niż się obawiano (brany był pod uwagę nawet wariant 2,8%). Najważniejszym sprawcą redukcji było dalsze ograniczanie zapasów (już w kwartale trzecim było ono głębokie, a kwartał czwarty miast poprawy przyniósł tu pogłębienie regresu). Korekty w zakresie dynamiki spożycia były dość poprawnie wkalkulowywane w szacunki. Na plus wypada wskazać inwestycje, których wzrost był przyzwoity, a wkład w budowanie dynamiki PKB wyższy od oczekiwanego.

Piotr Soroczyński
tel. 22 630 97 24
kom. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl