System Kaucyjny 2025: Wytyczne dla opakowań

Fundacja RECAL we współpracy z Krajową Izbą Gospodarczą zorganizowała w dniu 23 kwietnia 2025 r. seminarium poświęcone wdrażaniu systemu kaucyjnego w Polsce pt. „System kaucyjny a projektowanie opakowań”. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wszystkich operatorów systemu kaucyjnego, organizacji branżowych oraz ekspertów. Uczestnicy seminarium dyskutowali na temat:

• Stanu przygotowań do wdrożenia systemu kaucyjnego w Polsce, którego uruchomienie zaplanowano na 1 października 2025 r.
• Konieczności dostosowania opakowań do wymogów systemu kaucyjnego,
• Wyzwań i potencjalnych zagrożeń związanych z funkcjonowaniem nowego systemu.

Podczas spotkania Fundacja RECAL, obchodząca w tym roku swój jubileusz 30-lecia, przedstawiła wytyczne dotyczące projektowania oraz prawidłowego znakowania aluminiowych puszek objętych kaucją.

Seminarium otworzył Krzysztof Kawczyński, Przewodniczący Komitetu Ochrony Środowiska w Krajowej Izbie Gospodarczej (KIG), który już na wstępie podkreślił wagę prawidłowego wprowadzenia systemu: „System kaucyjny wdraża się tylko raz. Jeżeli nie zostanie prawidłowo zaimplementowany może przynieść przykre skutki finansowe dla uczestników rynku napojów w opakowaniach objętych kaucją, a w rezultacie negatywnie wpłynąć na pozycję Polski w Unii Europejskiej”. W ten sposób zwrócił uwagę na potencjalne ryzyko spadku poparcia społecznego w przypadku problemów związanych z wdrożeniem systemu kaucyjnego. Apelował także o przyspieszenie prac nad nowym systemem Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów (ROP) jako kluczowego elementu gospodarki odpadami opakowaniowymi: „Musimy pamiętać, że systemy kaucyjne są częścią ROP-u i powinny być spójne z efektywnym systemem odpowiedzialności producentów i handlu. Optymalnie byłoby, gdyby te projekty weszły w życie w tym samym czasie”. Zwrócił również uwagę na brak „instytucji parasolowej”, co w przypadku systemu kaucyjnego opartego na wielu operatorach może rodzić poważne problemy w przyszłości.  

Z kolei Jacek Wodzisławski, Prezes Fundacji RECAL, podkreślił znaczenie dyskusji o systemie kaucyjnym dla całej branży opakowaniowej oraz uzasadnił potrzebę stworzenia ujednoliconego standardu znakowania dla puszek, apelując do operatorów o rejestrowanie opakowań zgodnych z tymi standardami, aby uniknąć problemów z ich zwrotem, szczególnie za pośrednictwem automatów RVM. „Branża opakowań z aluminium aktywnie odniosła się do aktualnych praktyk rynkowych w projektowaniu opakowań. W tym kontekście opracowaliśmy wytyczne dotyczące prawidłowego zamieszczenia logotypu systemu kaucyjnego na puszkach, co pozwoli na ich jednoznaczną identyfikację. Po początkowych trudnościach związanych z równoległym funkcjonowaniem zarówno opakowań kaucjonowanych, jak i ich odpowiedników bez kaucji, przewidujemy pozytywne prognozy dla rynku aluminiowych puszek do napojów. Spodziewamy się, że poziom zwrotów puszek osiągnie ponad 90%, co stanowi znaczącą poprawę w stosunku do obecnych 80%. To wyraźny krok w stronę efektywnego recyklingu i bardziej zrównoważonego systemu zarządzania odpadami”.

Podczas pierwszej sesji, poświęconej projektowaniu opakowań, Przedstawiciel Ministerstwa Klimatu i Środowiska – Anna Kamińska z Departamentu Gospodarki Odpadami omówiła obowiązujące wymagania prawne dla opakowań objętych kaucją po 1 października 2025 r.

Jacek Wodzisławski z Fundacji RECAL szczegółowo przedstawił wytyczne RECAL dla logotypu systemu kaucyjnego na puszkach. Następnie Robert Kucharczyk z Kaucja.pl Krajowy System Kaucyjny S.A. zaprezentował Brandbook Kaucja.pl, a Bartosz Borowy z Polski System Kaucyjny S.A. omówił wytyczne dla projektowania w ramach Polskiego Systemu Kaucyjnego.

Następnie podczas panelu dyskusyjnego poświęconego wyzwaniom związanym z systemem kaucyjnym (DRS) dla materiałów opakowaniowych, przedstawiciele branż szklarskiej, aluminiowych puszek napojowych oraz butelek z tworzyw sztucznych przedstawili sytuację w swoich sektorach w kontekście nadchodzących zmian.

Kolejną sesję otworzył dr Jędrzej Bujny z Kancelarii Bujny dla ekosystemu, przedstawiając ramy prawne krajowych regulacji kaucyjnych. W swojej prezentacji omówił modele doboru opakowań w systemach kaucyjnych w innych krajach, bariery wejścia dla operatorów, ryzyko utraty poparcia społecznego oraz brak organizacji parasolowej integrującej system. Zwrócił również uwagę na niekonsekwencję legislatora w podejściu do konkurencyjności w kontekście liczby operatorów kaucyjnych i planowanego jednego operatora dla ROP.

Ostatnią sesję rozpoczął dr Jędrzej Bujny z Kancelarii Bujny dla ekosystemu, który omówił ramy prawne krajowych regulacji kaucyjnych. Najważniejszym punktem seminarium był panel dyskusyjny „W kierunku efektywnego systemu kaucyjnego” podczas którego głos należał do przedstawicieli operatorów kaucyjnych, którzy dyskutowali o mocnych stronach reprezentowanych podmiotów oraz ich wyróżnikach na rynku:

Agata Juzyk, Prezes Zarządu Reselekt S.A.

„W przededniu startu systemu kaucyjnego w Polsce kluczowe jest nie tylko przygotowanie techniczne i legislacyjne, ale przede wszystkim współpraca operatorów, sieci handlowych i samorządów, których rola w przyszłym wariancie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) wciąż nie jest w pełni określona. Przed nami ogromne wyzwania edukacyjne i organizacyjne, ale wierzę, że dzięki mądrze zaprojektowanemu i efektywnie wdrożonemu systemowi kaucyjnemu osiągniemy realne korzyści dla środowiska. Trzeba przy tym pamiętać, że w dążeniu do efektu ekologicznego system nie może sam generować nieproporcjonalnych obciążeń – np. poprzez nadmierne emisje z transportu odpadów czy energochłonną produkcję infrastruktury. Równie istotna jest efektywność kosztowa – dlatego tak ważna jest optymalizacja transportu oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii sortowania i kompaktowania jak najbliżej miejsc zbiórki, co wymaga zaangażowania firm posiadających doświadczenie w zagospodarowaniu odpadów. Za Reselekt stoi w tym zakresie know-how grupy Eneris”. – podkreśliła Agata Juzyk, Prezeska Zarządu Reselekt S.A.

Jakub Ogórek, Prezes Polski System Kaucyjny S.A.

„Siłą PSK jest ugruntowana pozycja, doświadczenie i zdolność do stabilnego działania w długiej perspektywie. Spółka powstała z inicjatywy czołowych producentów piwa w Polsce, którzy od ponad 30 lat z powodzeniem prowadzą dobrowolne systemy kaucyjne dla butelek szklanych. Dzięki ich doświadczeniu i rozbudowanej sieci dystrybucji docieramy do większości punktów handlowych w Polsce – to gotowe fundamenty pod ogólnokrajowy system obejmujący wszystkie frakcje opakowań. Zespół PSK to grupa menedżerów z wieloletnim doświadczeniem na rynku FMCG, dzięki któremu doskonale rozumiemy potrzeby wszystkich interesariuszy systemu (producentów, handlu, dystrybucji, operatorów logistycznych i przetwórców odpadów). Dysponujemy zapleczem organizacyjnym i kapitałowym, które pozwala działać sprawnie i stabilnie, niezależnie od rynkowych zmian. To podejście oparte na praktyce, a nie deklaracjach – nasze rozwiązania już działają i przynoszą efekty.” – powiedział Jakub Ogórek, CEO Polskiego Systemu Kaucyjnego S.A.

Piotr Okurowski, Prezes Kaucja.pl Krajowy System Kaucyjny S.A.

„Kaucja.pl to inicjatywa wynikająca z realnego poczucia odpowiedzialności. Tworzymy system kaucyjny jako konsorcjum 11 firm z branży napojowej – od globalnych liderów, przez silne polskie marki, aż po lokalnych producentów głęboko zakorzenionych w swoich społecznościach. Łączymy doświadczenia i wyznaczamy standardy – to właśnie my opracowaliśmy Brand Book, czyli zestaw wytycznych dotyczących oznaczania opakowań kaucyjnych, z którego może korzystać cały rynek.” – mówił Piotr Okurowski, prezes zarządu Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny S.A. „Nasza przewaga opiera się na kilku filarach: gwarantujemy osiągnięcie wymaganych poziomów zbiórki, oferujemy pełną przejrzystość rozliczeń oraz minimalizację kosztów dzięki efektowi skali, efektywnej logistyce i nowoczesnym rozwiązaniom w punktach odbioru. System kaucyjny nie może jednak funkcjonować bez ścisłej współpracy z handlem detalicznym, który odpowiada za stworzenie i prowadzenie sieci punktów zbiórki. Kluczowe znaczenie ma dla nas współpraca międzyoperatorska – tylko dzięki niej możliwe jest stworzenie spójnego i efektywnego systemu. Naszym celem jest dostarczanie rozwiązań, które spełniają formalne wymogi, a jednocześnie  działają w praktyce i przynoszą realne korzyści dla środowiska.” – podsumował prezes zarządu Kaucja.pl.

Prowadzący debatę Krzysztof Kawczyński –  KIG w podsumowaniu zaproponował, aby następne spotkanie odbyło się w połowie września 2025 r. czyli tuż przed startem systemu kaucyjnego w Polsce, co winno pozwolić na ostateczne zweryfikowanie gotowości operatorów i konsumentów do uruchomienia efektywnego systemu kaucyjnego w Polsce.

Spotkanie zorganizowane przez Fundację RECAL i KIG było okazją do wymiany wiedzy i doświadczeń poszczególnych uczestników rynku, a także stworzyło przestrzeń do współpracy i dialogu między wszystkimi interesariuszami, aby system kaucyjny w Polsce był efektywny, spójny i przyjazny zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów. W spotkaniu wzięło udział ponad 120 osób, zarówno stacjonarnie, jak i online. „Cieszymy się, że seminarium zgromadziło tak liczne grono uczestników. To dowód na rosnące zainteresowanie i potrzebę merytorycznej dyskusji w zakresie dostosowania opakowań do wymogów systemu kaucyjnego.” podkreślił Jacek Wodzisławski.

Odkryj, jak KIG może Ci pomóc w rozwoju Twojego biznesu

Sprawdź nasze inicjatywy. Skorzystaj z wiedzy ekspertów