ABC mediacji

To pomoc neutralnej osoby trzeciej stronom sporu w poszukiwaniu rozwiązań konfliktu i zawarciu ugody akceptowanej przez te strony.

Mediacyjne sposoby rozwiązywania konfliktów znane były już w bardzo prymitywnych społeczeństwach. Mediacje z powodzeniem stosowano w starożytnym Rzymie i w Średniowieczu. Początki mediacji „nowożytnej” to lata siedemdziesiąte – USA – tam powstały pierwsze nowoczesne rozwiązania i procedury mediacji.

Mediacja cywilna pojawiła się w polskiej procedurze postępowania sądowego w grudniu 2005 roku. Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej rozpoznaje wnioski mediacyjne od 2000 roku.

Mediację cywilną – mającą również zastosowanie do sporów gospodarczych, reguluje kodeks postępowania cywilnego: art. 183.

Sposób prowadzenia mediacji regulują również regulaminy centrów mediacji i porozumienia między stronami dotyczące rozwiązywania konfliktów.

Mediacja jest bardzo elastycznym procesem, w odróżnieniu od postępowań sądowych czy arbitrażowych.

To strony decydują w jaki sposób prowadzona będzie mediacja oraz wybierają osobę mediatora.

Kodeks postępowania cywilnego daje jedynie wskazówki i ustala główne reguły mediacji.

W przypadku skierowania sprawy do mediacji w centrum mediacji sposób postępowania stron reguluje regulamin tego centrum.

Strony same rozwiązują konflikt negocjując ze sobą.

W mediacji strony proszą mediatora o pomoc. Można więc powiedzieć, że mediacja to negocjacje zarządzane przez mediatora.

Różnica jest zasadnicza. Mediacja to rozwiązywanie sporu przez same strony przy udziale mediatora. Arbitraż to oddanie sprawy pod rozstrzygnięcie sądu arbitrażowego, w którym arbiter rozstrzygnie spór przyznając rację jednej ze stron.

W mediacji wygrywają obie strony decydując same o sposobie rozwiązania sporu i zawierając ugodę. W arbitrażu wiele postępowań kończy się ugodą, ale w zasadzie to jedna ze stron wygrywa proces.

Sędzia nakłaniając w postępowaniu sądowym strony do ugodowego rozwiązania sporu ma ograniczony sposób działania: może jedynie wskazywać zalety ugody. Mediator w mediacji ma możliwość nieograniczonego dialogu ze stronami, ustalania przyczyn konfliktu, rozważania ze stronami różnych alternatyw i wspólnego poszukiwania rozwiązań sporu.

Mediator to neutralna osoba, którą strony obdarzyły zaufaniem i do której zwróciły się o pomoc w rozwiązaniu konfliktu. /Więcej informacji w rozdziale ”mediator”/.

Wystarczy złożyć wniosek o wszczęcie do centrum mediacji. Zwykle na stronach internetowych profesjonalne centra mediacji zamieszczają wzory takich wniosków.

Warto też zapoznać się z regulaminem mediacji często zamieszczanym również na stronach WWW. Regulamin wskazuje stronom jak mają postępować, by doprowadzić do mediacji.

Może. Mediacja jest dobrowolna. Dlatego lepiej – gdy sporu jeszcze nie ma – przewidzieć taką ewentualność i zamieścić stosowną klauzulę w umowie. Są dwie możliwości: dokonanie stosownego zapisu w umowie lub zawarcie dodatkowej umowy o poddaniu się mediacji w przypadku sporu.

Może brzmieć tak:

„Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub powstające w związku z nią będą rozwiązywane w trybie mediacji przez mediatora Centrum Mediacji przy Krajowej Izbie Gospodarczej, stosownie do Regulaminu tegoż Sądu – obowiązującego w dniu skierowania wniosku o mediację”.

Tak. Mediacja w odróżnieniu od procesu sądowego jest dobrowolna. Oznacza to również, że każda ze stron może w każdej chwili zrezygnować z mediacji.

Decyduje wola stron. Zwykle przyjmuje się, że strony ponoszą bezpośrednie koszty prowadzenia mediacji po połowie. W ugodzie kończącej mediację mogą jednak umówić się o inny podział kosztów. W przypadku rezygnacji jednej ze stron z mediacji w trakcie jej prowadzenia – obie strony ponoszą jej koszty – po połowie.

Całkowity. W postępowaniu przed sądem powszechnym strony tracą kontrolę nad sprawą: sędzia orzeknie, która ze stron proces przegra, która wygra. W mediacji nie ma sędziego – to strony z udziałem mediatora same szukają rozwiązań i decydują o rozstrzygnięciu sporu. Prawem każdej strony jest też zakończyć mediacje.

Mediacja jest poufna. To oznacza, że zarówno strony jak i mediator nie mogą ujawnić informacji, w których posiadanie weszli uczestnicząc w mediacji. Gwarantuje zachowanie tajemnic handlowych i poszanowanie interesów obu stron.

Gdyby nawet strona takie informacje chciała w postępowaniu przed sądem ujawnić, sąd powszechny takich dowodów nie uwzględni.

Mediator nie może być przesłuchany przez sąd na okoliczność informacji, które uzyskał prowadząc mediację – chyba, że obie strony zgodnie go z tego zakazu zwolnią.

W sądzie arbitrażowym istnieje możliwość dołączenia akt mediacji, która nie zakończyła się ugodą do postępowania sądowego za obopólną zgodą stron.

Podstawowymi zaletami mediacji jest jej szybkość, bezstresowość i taniość.

Długość trwania mediacji zależy od wielu czynników. Zwykle w dobrych centrach mediacji mediacja trwa jeden dzień. Czasami w sprawach skomplikowanych dłużej – ale zawsze znacznie krócej niż postępowanie przed sądem.

Mediacja to niestresujący proces sądowy. Mediacja jest rozmową obu stron na temat przyczyn konfliktu i sposobów jego rozwiązania. Toczy się w swobodnej atmosferze przy kawie czy herbacie. Często mediacja dla komfortu stron prowadzona jest przez mediatora z każdą ze stron – bez udziału drugiej strony. Mediator zapewnia stronom pełen komfort niezbędny do ich funkcjonowania w mediacji.

W dowolnym miejscu wybranym zgodnie przez strony. Zwykle jest to siedziba centrum mediacji. Mediacja może się też toczyć naprzemiennie u każdej ze stron. Ważne jest jednak dla powodzenia mediacji, by mediatorowi i stronom zostały zapewnione, co najmniej dwa / najlepiej 3/ osobne pomieszczenia. Daje to możliwość swobodnej rozmowy z mediatorem – bez udziału drugiej strony. Zdarza się również, że strony wynajmują odpowiednie pomieszczenia w dogodnym dla siebie miejscu, np. salki konferencyjne w hotelu.

Zawsze niższy, niż koszt postępowania sądowego. Koszty związane z prowadzeniem mediacji w Centrum Mediacji przy Krajowej Izbie Gospodarczej można sprawdzić na stronie internetowej: www.sakig.pl

W sprawach gospodarczych niezwykle ważny jest czynnik czasu. Długotrwałe procesy nie gwarantują pewności prowadzenia biznesu. Mediacja daje szanse rozwiązania problemu w bardzo krótkim czasie.

W profesjonalnych centrach mediacji, mediacje prowadzone przez uznanych mediatorów dają stronom 80% prawdopodobieństwo zawarcia ugody.

Wynik mediacji zależy od wielu czynników. Najważniejszym jest wola stron rozwiązania sporu. Profesjonalizm mediatora jest drugim elementem wpływającym na szanse mediacji.

Przykłady ilustrujące możliwości mediacji: sąd w Exeter /Anglia/ – ze spraw skierowanych do mediacji 75% kończy się ugodą. Inny przykład: sąd w Getyndze /Niemcy/ – to 90% ugód zawartych w mediacji!! Te fakty świadczą o niekwestionowanych możliwościach mediacji.

Do wszystkich – jeśli tylko strony tego chcą!!

Mediacja najlepiej sprawdza się w przypadku:

– sporów wynikłych z umów długoterminowych,

– sporów budowlanych i związanych z obrotem nieruchomościami,

– wszystkich tych konfliktów, w których ważna jest dobra opinia, renoma i marka firmy,

– tych sporów, w których ważne są relacje długoterminowe,

– konfliktów wynikłych z umów, których przedmiotem są usługi,

– konfliktów, które muszą być rozwiązane szybko.

Mediacja jest postępowaniem dobrowolnym – to oznacza, że strony kierują swym postępowaniem w mediacji, mogą ją ukształtować wg swojego życzenia, mogą też ją zakończyć w dowolnym czasie.

Wadą mediacji jest to, co zarazem jest jej zaletą: strony mogą na nią nie wyrazić zgody, a nadto, w każdym momencie jej trwania z niej zrezygnować.

Med-arb to skierowanie sprawy z mediacji do arbitrażu.

Arb-med to skierowanie sprawy z arbitrażu do mediacji.