Inflacja bazowa w Polsce. Dane NBP - styczeń i luty 2022

Inflacja bazowa w styczniu i lutym 2022

Inflacja bazowa – styczeń i luty 2022

Narodowy Bank Polski zaprezentował kalkulacje czterech mierników inflacji bazowej dla stycznia i lutego 2022. NBP w początku roku robi miesięczną przerwę w publikacji mierników inflacji bazowych, – nie pokazuje stycznia – by potem uzupełnić lukę przy prezentacji danych kolejnych – lutowych. Informacje NBP były mocno wyczekiwane. Dotyczyły wszak okresu kiedy roczna inflacja konsumencka najpierw w styczniu osiągnęła lokalne maksimum (9,4% wobec 8,6% w grudniu), a później w lutym spadla (do 8,5%) – dzięki zadziałaniu rozszerzenia tarczy inflacyjnej.

Przygotowywane przez NBP mierniki inflacji bazowej pozwalają analitykom wyrobić sobie zdanie „co by się z inflacją działo gdyby nie wpływ …”. Tu wstawia się zazwyczaj ceny żywności i energii, ceny administrowane, ceny które w ostatnim czasie ulegały skrajnym zmianom.

Najwięcej uwagi analityków przyciąga wskaźnik wykluczający wpływ cen żywności i energii. Dla lutego jego roczny indeks oszacowany został na 6,7%, wobec 6,1% w styczniu i 5,3% w grudniu. Skoro ceny ogółem były w lutym wyższe niż przed rokiem o 8,5%, w styczniu o 9,4 a w grudniu o 8,6%, to otrzymujemy informację, że inflacja do stycznia włącznie była wyraźnie dynamizowana cenami żywności i energii, natomiast w lutym wpływ zmian cen żywności i energii był słabszy. Co istotne wzrost tego miernika pokazuje, że tendencje inflacyjne w innych obszarach towarów i usług narastają wciąż mocno. Trzeba też pamiętać, że właśnie ten wskaźnik inflacji bazowej jest uważany za najlepiej odwzorowujący co się dzieje z cenami, na które ma wpływ polityka monetarna (tam gdzie powinny działać zależności popyt/podaż/cena) – więc RPP może, a nawet powinna interweniować by ją zbić (zwłaszcza, że od dłuższego już czasu nie tylko pozostaje on powyżej górnych dopuszczalnych widełek dla celu inflacyjnego NBP ale i wciąż wzrasta).

Wzrost inflacji w ostatnich kwartałach był głównie pochodną wzrostu różnorakich kosztów wytwarzania. Z perspektywy światowej podkreślano głównie sytuację na rynku ropy i gazu. U nas koszty wytwarzania są od dłuższego czasu dodatkowo podbijane decyzjami administracji. Wystarczy wskazać tu ceny: użytkowania wody, gospodarki odpadami, pracy (płaca minimalna), koszty dopasowania się do pandemii, nowe daniny (tak nasze wewnętrzne jak i narzucone z zewnątrz), wyższe daniny już istniejące, wzrost powinności i wymogów formalnoprawnych przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Do niedawna mniej za wzrost cen odpowiedzialny był umiarkowanie rosnący popyt. Sytuacja w tym zakresie zaczęła się zmieniać od maja, kiedy to wkład popytu w inflację zaczął być wyraźniej odczuwalny.

Drugim, z przyciągających szczególne zainteresowanie analityków, jest wskaźnik wykluczający ceny administrowane. Dla lutego jego roczny indeks oszacowany został na 8,0% wobec 8,9% w styczniu i 8,5% w grudniu. Skoro ceny ogółem były w lutym wyższe niż przed rokiem o 8,5%, styczniu o 9,4% a w grudniu o 8,6%, to otrzymujemy informację, iż w ostatnich dwóch miesiącach ceny administrowane inflację znów podbijają wyraźniej niż było to wcześniej.

Pozostałe dwa mierniki inflacji bazowej – oczyszczające inflację z wpływu anormalnego czy gwałtownego przebiegu zmian części cen, utrzymują poziom wyraźnie poniżej ogólnego wskaźnika wzrostu cen. Oznacza to, że czynniki te mają istotny wpływ na inflację – podbijając ją. Odpowiednio wskaźnik po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych dla lutego w ujęciu rocznym obliczono na 7,5%, dla stycznia na 7,6% a dla grudnia na 6,7%, a wskaźnik w tzw. formule 15% średniej obciętej dla lutego określono na 7,0%, wobec również 7,0% w styczniu i 6,4% obliczonych dla grudnia.

Wszystkie z kalkulowanych i prezentowanych przez NBP mierników inflacji bazowej są na wysokich poziomach. W styczniu wszystkie istotnie wzrosły, w lutym zaś w przypadku dwóch zanotowano spadek, w przypadku jednego stabilizację i jednego spadek – rocznego tempa wzrostu.

Sprawdź pozostałe analizy KIG

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl