Dane NBP: depozyty i kredyty w końcu października 2021

Narodowy Bank Polski zaprezentował dane o podaży pieniądza w końcu października

Z punktu widzenia obserwacji procesów w gospodarce realnej szczególnie istotne są w nich dane o zmianach poziomów depozytów i kredytów gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i samorządów oraz wielkości gotówki w obiegu.

W końcu października gospodarstwa domowe dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 016,86 mld PLN. Były one o 7,42 mld i 0,7% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 64,90 mld PLN tj. 6,8% większe niż przed rokiem (we wrześniu roczna dynamika tych depozytów wyniosła 6,9%). Po październiku zazwyczaj oczekuje się wzrostu depozytów ludności. Jest już po okresie sporych wydatków gospodarstw domowych (wydatki wakacyjne, wyprawki szkolne), a jednocześnie październik to okres pewnego zdynamizowania w zakresie dochodów (płace w październiku w ujęciu miesięcznym rosną w stosunku do notowanych we wrześniu). Tegoroczny wzrost depozytów powinien być przyjęty z zadowoleniem. Być może jest kontynuacją odreagowania niekorzystnej tendencji z kilku ostatnich miesięcy.

W maju bowiem notowany był anormalny silny spadek depozytów, w czerwcu zaś i lipcu obserwowane wzrosty były istotne mniejsze od typowych. Budziło to zrozumiałe obawy dotyczące potencjalnej zmiany nastawienia konsumentów – widzących, iż na rachunkach pieniądze zbyt szybko tracą wartość. Warto więc je zamienić na towar… to zaś mogło by skutkować znacznym przyspieszeniem inflacji – teraz już zwiększanej czynnikami popytowymi nie zaś jak w kilku poprzednich kwartałach wzrostem kosztów wytwarzania.

Przedsiębiorstwa niefinansowe dysponowały w końcu października środkami w wysokości 406,27 mld PLN. Były one o  7,41 mld PLN i 1,9% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 29,33 mld PLN tj. 7,8% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 6,9%.

Wzrost poziomu depozytów w tej grupie klientów banków w październiku jest typowy. Sprzedaż tak w handlu detalicznym jak i hurtowym jest wysoka. Obserwowany we wcześniejszych miesiącach wyraźny spadek rocznej dynamiki depozytów firm, był w znacznej mierze efektem wchodzenia w echo szybko i wyjątkowo rosnącej bazy sprzed roku (patrz dystrybucja środków z Tarczy Finansowej). Obecny wzrost i poziom rocznej ich dynamiki jest odzwierciedleniem chęci utrzymywania płynności stosownej do aktualnego wzrostu aktywności gospodarczej.

W końcu października na rachunkach samorządów figurowała kwota 65,40 mld PLN. Była ona o 0,17 mld PLN i 0,3% wyższa niż miesiąc wcześniej i równocześnie o 12,97 mld i 24,7% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika depozytów wynosiła 24,8%.

Wciąż wysoki poziom depozytów jest prawdopodobnie efektem utrzymującej się w okresie pandemii, ostrożnej polityki finansowej samorządów. Być może wpływ mają tu również problemy z praktycznym stosowaniem nowych, obowiązujących od początku roku przepisów dotyczących zamówień publicznych i wstrzymanie lub opóźnianie z tego powodu części postępowań. Natomiast kolejna z rzędu korekta – z października (rocznej dynamiki depozytów) – może być interpretowana jako kontynuacja odwrócenia negatywnego trendu w inwestycjach.

W końcu października zadłużenie gospodarstw domowych w bankach wynosiło 825,69 mld PLN. Było ono o  5,48 mld i 0,7% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 34,68 mld PLN tj. 4,4% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów wynosiła 4,3%.

Wzrost wolumenu kredytów okazał się wyraźny. Co ciekawe w przeciwieństwie do sytuacji z poprzedniego miesiąca, na jego zwiększenie nie miały jednak istotnego wpływ zmiany kursowe. We wrześniu bowiem mocno zwiększały one wycenę złotową zaciągniętego wcześniej zadłużenia denominowanego w walutach, w październiku natomiast miało miejsce działające w przeciwną stronę lekkie wzmocnienie złotego. Dane o kredytach z ostatnich miesięcy pokazują, że coraz chętniej zadłużamy się. Tak w zakresie zabezpieczania potrzeb mieszkaniowych, jak również we wspieraniu konsumpcji. Jednak wzrosty w tym zakresie są wciąż umiarkowane.

Przedsiębiorstwa niefinansowe w końcu października zasilane były kredytami na poziomie 361,93 mld PLN. Było to o 7,13 mld i 2,0% więcej niż miesiąc wcześniej oraz o 3,24 mld PLN tj. 0,9% więcej niż przed rokiem. Choć powyższy wzrost r/r na pierwszy rzut oka nie wydaje się imponujący, jest wart pokreślenia. Bo przez bardzo dług czas (piętnaście miesięcy) kredyty dla firm były wciąż i wciąż niższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Jeszcze we wrześniu roczna dynamika kredytów była ujemna i wynosiła -0,2%. Jednocześnie firmy dysponowały kwotą 16,98 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,84 mld PLN tj. 5,2% wyższa niż przed miesiącem oraz o 0,39 mld PLN tj. o 2,4% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji była ujemna i wynosiła -10,4%.

Ciekawe czy październik przyniósł trwałe odejście od okresu delewarowania przedsiębiorstw. We wcześniejszych miesiącach wynikało ono w znacznej mierze z mniejszego zapotrzebowania na kredyty inwestycyjne. Ponadto firmy część zapotrzebowania na środki obrotowe realizowały w zakresie własnym – opierając się na zgromadzonych wysokich zasobach płynności (patrz ich zasoby depozytowe).

Zgodnie z danymi na koniec października banki zasilały samorządy  kredytami na kwotę 33,15 mld PLN. Były one o 0,16 mld i 0,5% niższe niż miesiąc wcześniej i o 1,55 mld PLN tj. 4,5% niższe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów również była ujemna i wynosiła -3,4%. Jednocześnie samorządy dysponowały kwotą 24,62 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,15 mld PLN tj. 0,6% wyższa niż przed miesiącem oraz o 0,56 mld PLN tj. o 2,3% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych  w postaci obligacji wynosiła 2,2%.

W październiku ponownie wzrósł poziom gotówki w obiegu – o 2,29 mld PLN tj. 0,7% do kwoty 336,15 mld PLN. Jednocześnie okazał się on o 37,49 mld PLN i 12,6% wyższy niż przed rokiem (we wrześniu był wyższy niż przed rokiem o 14,8%). Wysoki poziom gotówki w obiegu to zapewne utrzymywany przez gospodarstwa domowe i część firm bufor płynności na okoliczność choćby pojawienia się chwilowych kłopotów w elektronicznym obiegu pieniądza. Trzeba jednak podkreślić, że w ostatnich miesiącach przyrosty gotówki są już raczej umiarkowane.

Zobacz inne analizy makro
Sprawdź także wrześniowe dane

Kontakt
Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl