Depozyty i kredyty w końcu października 2023

Narodowy Bank Polski zaprezentował dane o podaży pieniądza w końcu października 2023

Z punktu widzenia obserwacji procesów w gospodarce realnej szczególnie istotne są w nich dane o zmianach poziomów depozytów i kredytów gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i samorządów oraz wielkości gotówki w obiegu. Wyniki października powinny być traktowane jako ważne, widać w nich bowiem rozwinięcie reakcji na zmiany w otoczeniu gospodarki w tym zmiany stóp procentowych, reakcję na agresję Rosji na Ukrainę, wejście w okres zmiany koniunktury.

W końcu października gospodarstwa domowe dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 175,72 mld PLN. Były one o 1,73 mld i 0,15% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 122,35 mld PLN tj. 11,6% większe niż przed rokiem (we wrześniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 12,4%). W ostatnich latach październik zazwyczaj przynosił – sięgające około 10 miliardów złotych – wzrosty depozytów ludności. To czas wyższych pensji (o ich ruchome składniki). Tegoroczny wzrost poziomu środków okazał się więc nietypowo niski. Wypada jednak pamiętać, że może być on w części odreagowaniem nadzwyczaj wysokiego września. Być może jednak jest on też efektem stopniowej poprawy nastrojów konsumentów i wzrostu zainteresowania zakupami.

Roczna dynamika depozytów w październiku nieco spadła, przerywając wcześniejszą serię dziesięciu wzrostów z rzędu. Mimo to pozostaje wysoka.

Przedsiębiorstwa niefinansowe dysponowały w końcu października środkami w wysokości 501,63 mld PLN. Były one o 3,45 mld PLN i 0,69% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 49,15 mld PLN tj. 10,9% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,2%.

Październik zazwyczaj przynosi wzrost poziomu depozytów w tej grupie klientów banków sięgający od kilku do nawet 10 mld PLN. Tegoroczny wzrost depozytów z października może być uznany za typowy, wypada jednak przypomnieć, że nastąpił po dużym i nieoczekiwanym wzroście z września. Mimo korekty, roczna dynamika depozytów utrzymuje się na wysokim poziomie, zwłaszcza na tle obecnej skali procesów inflacyjnych. Można więc podtrzymywać tezę, że w przeciwieństwie do praktyki kilku wcześniejszych kwartałów depozyty firm są odnawiane w tempie wystarczającym do utrzymania rozsądnego poziomu płynności, a nawet w tym zakresie odrabiane są wcześniejsze zaległości.

W końcu października na rachunkach samorządów figurowała kwota 69,59 mld PLN. Była ona o 2,73 mld PLN i 3,77% niższa niż miesiąc wcześniej i równocześnie o 10,28 mld i 12,9% niższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika depozytów również była ujemna i wynosiła -10,1%.

Spadek tych depozytów w październiku można uznać za sezonowy, choć skala spadku była większa niż zazwyczaj. Z pewnością jest to złożenie słabszych przychodów samorządów z większymi kosztami funkcjonowania. Być może jednak niektóre samorządy intensyfikują wydatki inwestycyjne w końcówce roku. Środki samorządów wciąż są wyraźnie niższe niż przed rokiem.

W końcu października zadłużenie gospodarstw domowych w bankach wynosiło 774,65 mld PLN. Było ono o 10,46 mld i 1,33% niższe niż miesiąc wcześniej i o 31,15 mld PLN tj. 3,9% niższe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów była również ujemna i również wynosiła -3,9%.

Kredyty w tej grupie klientów w październiku zazwyczaj rosną. Odmiennie sytuacja prezentuje się od ubiegłego roku. Co ciekawe tegoroczny spadek okazał się tak silny, że z nadwyżką zniwelował dwa wcześniejsze wzrosty akcji kredytowej. Wygląda więc na to, że wróciliśmy do trwającego wcześniej okresu redukcji kredytów. Październikowemu zmniejszeniu kredytów sprzyjała mocniejsza wycena złotego. Przeliczane bowiem na złotego kredyty walutowe okazywały się mniejsze niż jeszcze miesiąc wcześniej. Wypada też pamiętać, że kolejny miesiąc z rzędu utrzymuje się ujemna roczna dynamika kredytów. Jest to efekt wcześniejszego spadku zainteresowania kredytami (zwłaszcza hipotecznymi) oraz szybszej spłaty zaciągniętych wcześniej zobowiązań. To oczywiście skutek nieodległego jeszcze zaostrzania polityki monetarnej – wzrostu stóp procentowych.

Przedsiębiorstwa niefinansowe w końcu października zasilane były kredytami na poziomie 391,47 mld PLN. Było to o 3,74 mld i 0,9% mniej niż miesiąc wcześniej oraz o 23,10 mld PLN tj. 5,6% mniej niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów była ujemna i wyniosła -4,8%.

Spadek kredytowania w tej grupie w październiku nie jest typowy. Mogło mu sprzyjać wzmocnienie złotego. Roczna dynamika kredytów wciąż pozostaje ujemna.

Jednocześnie firmy dysponowały kwotą 14,06 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,21 mld PLN tj. 1,5% niższa niż przed miesiącem oraz o 2,60 mld PLN tj. o 15,6% niższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji była ujemna i wynosiła -11,7%. Firmy są w fazie silnego ograniczania finansowania z zewnątrz. Widać ograniczenie popytu na środki obrotowe, ale również inwestycyjne.

Zgodnie z danymi na koniec października banki zasilały samorządy kredytami na kwotę 30,90 mld PLN. Były one o 0,53 mld i 1,8% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 0,31 mld PLN tj. 1,0% wyższe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów była ujemna i wynosiła -1,3%.

Jednocześnie samorządy dysponowały kwotą 31,24 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,33 mld PLN tj. 1,1% wyższa niż przed miesiącem oraz o 5,78 mld PLN tj. o 22,7% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji wynosiła 22,9%.

W październiku nieznacznie zmniejszył się poziom gotówki w obiegu – o 0,69 mld PLN tj. 0,19% do kwoty 362,28 mld PLN. Jednocześnie okazał się on o 3,52 mld PLN i 1,0% wyższy niż przed rokiem (we wrześniu był wyższy niż przed rokiem o 1,1%). Październik zazwyczaj przynosi wzrost poziomu gotówki w obiegu – często większy niż w bieżącym roku. W ostatnich miesiącach wyraźnie spada udział gotówki w podaży pieniądza. Jest to oczekiwane. W okresie wysokich stóp procentowych – naturalne preferowanie płynności – staje się zbyt kosztowne.

Sprawdź pozostałe analizy KIG >>> TUTAJ

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl