Depozyty i kredyty w końcu października
25.11.2020Narodowy Bank Polski zaprezentował dane o podaży pieniądza w końcu października. W powodzi zaprezentowanych informacji, a patrząc głównie na ich powiązanie z tzw. gospodarką realną, warto przede wszystkim zwrócić uwagę na zmiany depozytów i kredytów: gospodarstw domowych, przedsiębiorstw niefinansowych i samorządów, ale również na zmiany poziomu gotówki w obiegu.
W końcu października gospodarstwa domowe dysponowały na rachunkach w bankach środkami w wysokości 951,96 mld PLN. Były one o 7,57 mld i 0,8% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 90,51 mld PLN tj. 10,5% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika depozytów wynosiła 10,4%. Wbrew powszechnym obawom wciąż nie widać silnej erozji depozytów związanej choćby z pogorszeniem się sytuacji finansowej. Wręcz przeciwnie, roczna dynamika depozytów jest wyższa od wynikającej z tempa zmian funduszu płac.
Przedsiębiorstwa niefinansowe dysponowały środkami w wysokości 376,94 mld PLN. Były one o 3,85 mld i 1,0% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 78,91 mld PLN tj. 26,5% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika depozytów wynosiła 29,6%. Wciąż wysoka dynamika roczna depozytów firm to głównie efekt znacznego zasilenia ich rachunków środkami z tarczy finansowej. W ostatnich miesiącach widać stopniowe wykorzystywanie tego zasilenia.
Na rachunkach samorządów w końcu października figurowała kwota 52,43 mld PLN. Była ona o 0,15 mld i 0,3% wyższa niż miesiąc wcześniej i równocześnie o 13,92 mld i 36,2% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika depozytów wynosiła 31,2%. Wysoki i rosnący poziom depozytów samorządów jest prawdopodobnie złożeniem rozsądnej, ostrożnej polityki finansowej w dobie niepewności przychodów i wzrostu niektórych kosztów działania, z zastopowaniem części wydatków – najmniej niezbędnych w tym inwestycyjnych.
W końcu października zadłużenie gospodarstwa domowych w bankach wynosiło 791,01 mld PLN. Było ono o 4,73 mld i 0,6% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 27,17 mld PLN tj. 3,6% większe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów wynosiła 2,7%. Ostatni wzrost poziomu i dynamiki kredytów w istotnym stopniu jest spowodowany spadkiem wyceny naszej waluty, która podnosi wartość kredytów walutowych wyrażanych w złotych. Niska, mimo wszystko, dynamika kredytów dla ludności to z pewnością złożenie niskiej skłonności do zadłużania się gospodarstw domowych w niepewny czas, ale również ostrożniejszej polityki kredytowej banków.
Przedsiębiorstwa niefinansowe w końcu października były zasilone przez banki kredytami na kwotę 358,69 mld PLN. Była ona o 3,00 mld i 0,8% wyższa niż miesiąc wcześniej i o 11,94 mld PLN tj. 3,2% niższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów również była ujemna i wynosiła -3,9%. Jednocześnie firmy dysponowały kwotą 16,59 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 1,42 mld PLN tj. 7,9% niższa niż przed miesiącem oraz o 2,37 mld PLN tj. o 12,5% niższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji również była ujemna i wynosiła -9,7%. W przypadku firm widoczne jest szybko postępujące „delewarowanie”. Wynika ono tak ze spadku popytu na kredyt obrotowy i inwestycyjny (patrz mniejsze zamówienia i niższa skłonność do prowadzenia prac inwestycyjnych) ale również z pojawienie się znacznych środków zasilających płynność firm pochodzących spoza systemu bankowego.
Samorządy w końcu października były zasilone przez banki kredytami na kwotę 34,70 mld PLN. Były one o 0,20 mld i 0,6% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 1,40 mld PLN tj. 4,2% wyższe niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika kredytów wynosiła 4,3%. Jednocześnie samorządy dysponowały kwotą 24,06 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,11 mld PLN tj. 0,5% wyższa niż przed miesiącem oraz o 0,28 mld PLN tj. o 1,2% wyższa niż przed rokiem. We wrześniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji wynosiła 0,4%. Widoczna jest niska intensywność pozyskiwania środków w postaci obligacji – środków długoterminowych związanych z procesami inwestycyjnymi. Wzrost zadłużenia kredytami pozostaje umiarkowany, choć złożony z obecnym spadkiem dochodów samorządów może niepokoić.
W październiku ponownie wzrósł poziom gotówki w obiegu – o 7,87 mld PLN tj. 2,7% do kwoty 298,66 mld PLN. Jednocześnie okazał się on o 34,8% wyższy niż przed rokiem (we wrześniu był wyższy niż przed rokiem o 31,7%). Zazwyczaj silny wzrost poziomu gotówki w obiegu przyjmowany jest przez analityków jako niepokojący, bo nieznacznie tylko poprzedzający wzrost spożycia i inflacji. W ostatnich jednak miesiącach należy go rozumieć jako przejaw rozsądku gospodarstw domowych i podmiotów gospodarczych starających się zapewnić sobie stosowny bufor płynności na okoliczność możliwości pojawienia się chwilowych kłopotów w elektronicznym obiegu pieniądza. Wzrost październikowy był dodatkowo podbijany wypłatami na czas planowanych podróży i zakupów w okresie okołoświątecznym.
Kontakt:
Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl