Depozyty i kredyty w końcu września

22.10.2021

Narodowy Bank Polski zaprezentował dane o podaży pieniądza w końcu września

Depozyty i kredyty w końcu września.
Z punktu widzenia obserwacji procesów w gospodarce realnej szczególnie istotne są w nich dane o zmianach poziomów depozytów i kredytów gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i samorządów oraz wielkości gotówki w obiegu.

W końcu września gospodarstwa domowe dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 009,44 mld PLN. Były one o 3,09 mld i 0,3% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 65,04 mld PLN tj. 6,9% większe niż przed rokiem (w sierpniu roczna dynamika tych depozytów wyniosła 7,0%). Po wrześniu zazwyczaj oczekuje się stabilizacji lub jedyne niewielkiego wzrostu depozytów ludności. To wciąż okres sprzyjający wydatkom gospodarstw domowych (wydatki wakacyjne, wyprawki szkolne), przy pewnym spowolnieniu w zakresie dochodów (płace we wrześniu w ujęciu miesięcznym spadają w stosunku do notowanych w sierpniu). Tegoroczny wzrost – choć umiarkowany – powinien być przyjęty z zadowoleniem. Być może jest kontynuacją odreagowania niekorzystnej tendencji z kilku ostatnich miesięcy.

W maju notowany był anormalny silny spadek depozytów, w czerwcu zaś i lipcu obserwowane wzrosty były istotne mniejsze od typowych. Budziło to zrozumiałe obawy dotyczące potencjalnej zmiany nastawienia konsumentów – widzących, iż na rachunkach pieniądze zbyt szybko tracą wartość. Warto więc je zamienić na towar… To zaś mogło by skutkować znacznym przyspieszeniem inflacji – teraz już zwiększanej czynnikami popytowymi nie zaś jak w kilku poprzednich kwartałach wzrostem kosztów wytwarzania.

Przedsiębiorstwa niefinansowe dysponowały w końcu września środkami w wysokości 398,86 mld PLN. Były one o  3,51 mld PLN i 0,9% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 25,77 mld PLN tj. 6,9% większe niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 7,9%.

Wzrost poziomu depozytów w tej grupie klientów banków we wrześniu jest typowy. Tyle, że miał miejsce po wcześniejszych silnych wzrostach. Obserwowany we wcześniejszych miesiącach wyraźny spadek rocznej dynamiki depozytów firm, był w znacznej mierze efektem wchodzenia w echo szybko i wyjątkowo rosnącej bazy sprzed roku (patrz dystrybucja środków z Tarczy Finansowej). Obecny poziom rocznej ich dynamiki jest odzwierciedleniem chęci utrzymywania płynności stosownej do aktualnego wzrostu aktywności gospodarczej.

W końcu września na rachunkach samorządów figurowała kwota 65,24 mld PLN. Była ona o 0,35 mld PLN i 0,5% wyższa niż miesiąc wcześniej i równocześnie o 12,95 mld i 24,8% wyższa niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika depozytów wynosiła 34,7%.

Wciąż wysoki poziom depozytów jest prawdopodobnie efektem utrzymującej się w okresie pandemii, ostrożnej polityki finansowej samorządów. Być może wpływ mają tu również problemy z praktycznym stosowaniem nowych, obowiązujących od początku roku przepisów dotyczących zamówień publicznych i wstrzymanie lub opóźnianie z tego powodu części postępowań. Natomiast kolejna z rzędu korekta – z września (rocznej dynamiki depozytów) – może być interpretowana jako kontynuacja odwrócenia negatywnego trendu w inwestycjach.

W końcu września zadłużenie gospodarstw domowych w bankach wynosiło 820,21 mld PLN. Było ono o  6,76 mld i 0,8% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 33,94 mld PLN tj. 4,3% większe niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika kredytów wynosiła 4,2%.

Wzrost wolumenu kredytów okazał się wyraźny. Na jego zwiększenie miały jednak istotny wpływ zmiany kursowe. We wrześniu bowiem mocno zwiększały one wycenę złotową zaciągniętego wcześniej zadłużenia denominowanego w walutach. Zwłaszcza istotne było da wycena portfela kredytów osłabienie złotego do euro (o 2,1%) i franka (o 1,8%). Osłabnie złotego wobec dolara wyniosło aż 4,0%. Dane o kredytach z ostatnich miesięcy pokazują, że owszem chętniej zadłużamy się. Tak w zakresie zabezpieczania potrzeb mieszkaniowych, jak również we wspieraniu konsumpcji. Jednak do „lawiny kredytowej” wciąż nam daleko.

Przedsiębiorstwa niefinansowe w końcu września zasilane były kredytami na poziomie 354,80 mld PLN. Było to o 2,84 mld i 0,8% więcej niż miesiąc wcześniej lecz o 0,89 mld PLN tj. 0,2% mniej niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika kredytów również była ujemna i wynosiła -1,5%. Jednocześnie firmy dysponowały kwotą 16,14 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,42 mld PLN tj. 2,5% niższa niż przed miesiącem oraz o 1,87 mld PLN tj. o 10,4% niższa niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika środków pozyskanych w postaci obligacji również była ujemna i wynosiła -9,2%.

Wciąż trwa wychodzenie firm z kredytów. Wynika to w znacznej mierze z mniejszego zapotrzebowania na kredyty inwestycyjne. Ponadto firmy część zapotrzebowania na środki obrotowe realizują w zakresie własnym – opierając się na zgromadzonych wysokich zasobach płynności (patrz ich zasoby depozytowe).

Zgodnie z danymi na koniec września banki zasilały samorządy  kredytami na kwotę 33,31 mld PLN. Były one o 0,40 mld i 1,2% niższe niż miesiąc wcześniej i o 1,19 mld PLN tj. 3,4% niższe niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika kredytów również była ujemna i wynosiła -3,1%. Jednocześnie samorządy dysponowały kwotą 24,47 mld pozyskaną w postaci obligacji. Była ona o 0,06 mld PLN tj. 0,2% wyższa niż przed miesiącem oraz o 0,52 mld PLN tj. o 2,2% wyższa niż przed rokiem. W sierpniu roczna dynamika środków pozyskanych  w postaci obligacji wynosiła 2,1%.

We wrześniu ponownie wzrósł poziom gotówki w obiegu – o 1,25 mld PLN tj. 0,4% do kwoty 333,85 mld PLN. Jednocześnie okazał się on o 43,07 mld PLN i 14,8% wyższy niż przed rokiem (w sierpniu był wyższy niż przed rokiem o 15,7%). Wysoki poziom gotówki w obiegu to zapewne utrzymywany przez gospodarstwa domowe i część firm bufor płynności na okoliczność choćby pojawienia się chwilowych kłopotów w elektronicznym obiegu pieniądza. Trzeba jednak podkreślić, że w ostatnich miesiącach przyrosty gotówki są już raczej umiarkowane.

 

Zobacz inne analizy makro

Piotr Soroczyński: Comiesięczny przegląd sytuacji gospdarczej w województwach

Kontakt
Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl

 

Krajowa Izba Gospodarcza otrzymała dofinansowanie w ramach projektu POIR.03.04.00-14-0001/20 „Dotacja na kapitał obrotowy dla Krajowej Izby Gospodarczej”, w ramach działania 3.4 Dotacje na kapitał obrotowy Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.