Koniunktura w przetwórstwie, budownictwie, handlu i usługach – styczeń 2023

25.01.2023

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane na temat styczniowej koniunktury w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach

Dane zaprezentowano w podziale na 8 obszarów: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel hurtowy, handel detaliczny, transport i gospodarkę magazynową, zakwaterowanie i gastronomię, informację i komunikację oraz finanse i ubezpieczenia.

W ujęciu miesięcznym (według danych niewyrównanych sezonowo) wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury nieco się poprawił w większości branż (poza zakwaterowaniem i gastronomią) ale w również większości z nich utrzymuje się na poziomie ujemnym. Najbardziej negatywnie sytuację oceniają przedsiębiorcy z branży budowlanej (wskaźnik na poziomie minus 21,7) oraz zakwaterowania i gastronomii (minus 23,5). Wyjątkiem są informacja i komunikacja oraz finanse i ubezpieczenia, które oceniają sytuację korzystnie (wskaźnik koniunktury na poziomie dodatnim) – odpowiednio 10,2 oraz 11,7.

W porównaniu do stycznia 2021 roku, poza handlem detalicznym, wskaźnik koniunktury obniżył się we wszystkich, pozostałych branżach. Najmocniej w handlu hurtowym, w którym obecny wskaźnik wynosi minus 8,2 a przed rokiem było to minus 1,5.

Koniunktura w styczniu

W styczniu 2023 wskaźnik koniunktury (niewyrównany sezonowo) dla poszczególnych obszarów gospodarki wyglądał następująco:

  • przetwórstwo przemysłowe – wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 18,2. Jest to wynik nieco lepszy niż przed miesiącem (minus 19,5) ale gorszy niż przed rokiem ( minus 12,4).
  • budownictwo – ogólny wskaźnik koniunktury (minus 21,7) jest wyższy niż w grudniu ub.r. (minus 23,9) ale gorszy niż przed rokiem (minus 17,1).
  • handel hurtowy – aktualny wskaźnik na poziomie minus 8,2 jest wyższy niż miesiąc temu (minus 9,6) ale niższy niż przed rokiem (minus 1,5).
  • handel detaliczny – wskaźnik na poziomie minus 9,4 jest korzystniejszy niż pod koniec 2022 roku (minus 11,3) oraz lepszy niż przed rokiem (minus 10,5).
  • transport i gospodarka magazynowa – wskaźnik wynosi minus 6,5, w grudniu ub.r. wynosił minus 8,3 a rok wcześniej minus 6,0.
  • zakwaterowanie i gastronomia – wskaźnik koniunktury jest na poziomie minus 23,5 – niżej niż w grudniu 2022 r. (minus 19,5) i przed rokiem (minus 19,1).
  • informacja i komunikacja – wskaźnik jest dodatni (10,2), przed miesiącem wyniósł 8,0 a przed rokiem 12,5.
  • finanse i ubezpieczenia – aktualny wskaźnik na poziomie 11,7 jest lepszy niż przed miesiącem (9,9) ale gorszy niż w styczniu 2022 roku (16,1).

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury według rodzaju działalności
(wskaźnik niewyrównany sezonowo (NSA)

Procesy cenowe i wpływ wojny na Ukrainie na działalność przedsiębiorstw

Główny Urząd Statystyczny wraz ze styczniowym komunikatem przedstawił wyniki pogłębionych badań na temat oceny procesów cenowych oraz wpływu wojny na Ukrainie na działalność polskich firm. W styczniowej ankiecie zapytano przedsiębiorców o przewidywania dotyczące kształtowania się cen usług/surowców/materiałów perspektywie krótko i długoterminowej. Większość branż spodziewa się dalszego wzrostu cen. Szybkiego wzrostu w krótkim okresie spodziewa się m.in. 61,1% przedstawicieli branży zakwaterowania i gastronomii i 47,6% handlu detalicznego. Znacznie mniejszy odsetek przedsiębiorców (np. 19,9% w przetwórstwie przemysłowym czy 18,3% w budownictwie) oczekuje stabilizacji cen. Spadek cen przewiduje niewielki odsetek przedsiębiorców – największy odsetek firm  przewidujący taki scenariusz (3,6%) to przedstawiciele przetwórstwa przemysłowego.

W odpowiedzi na pytanie o czynniki, które w największym stopniu wpłyną na koszty funkcjonowania firm w okresie najbliższego kwartału, najczęściej wskazywane były: wzrost cen energii i paliw (ponad 90 proc. ankietowanych ze wszystkich branż) oraz koszty zatrudniania i ceny komponentów i usług.

 

Wpływ wojny na Ukrainie

W stosunku do wyników z grudnia we wszystkich branżach wzrósł odsetek firm, które odczuwają brak negatywnych skutków. Największy wzrost pozytywnych opinii zanotowano w tym przypadku w zakwaterowaniu i gastronomii (z 15,9% w grudniu do 30,2% w styczniu br.). We niemal wszystkich branżach (poza transportem i gospodarką magazynową) zmniejszyło się również grono firm, które postrzegają skutki wojny jako poważne. Niepokoić może wzrost odsetka firm (we wszystkich – poza handlem detalicznym – branżach), które oceniają skutki wojny jako zagrażające stabilności firmy. Największy wzrost (o 4,0 p.p) zanotowano w przypadku zakwaterowania i gastronomii.

Podobnie jak w poprzednich badaniach, we wszystkich branżach najczęściej wskazywanym negatywnym skutkiem wojny pozostaje wzrost kosztów. W styczniowej ankiecie na ten problem zwracało uwagę m.in. 83,4% firm budowalnych (82,0% miesiąc wcześniej) oraz 79,9% firm z branży zakwaterowania i gastronomii (88,8% w grudniu).  Wśród najczęściej wymienianych problemów – poza kosztami – najczęściej wskazywane są również m.in. zakłócenie łańcucha dostaw oraz spadek sprzedaży.

W ankiecie przedsiębiorcy wyrazili również opinię na temat wpływu wojny na sferę zatrudnienia (odpływu i napływu pracowników). W styczniu, branżą w której liczba ankietowanych zgłaszających odpływ pracowników zwiększyła się w największym stopniu, było przetwórstwo przemysłowe (odpływ pracowników zgłosiło 31,0% firm a miesiąc wcześniej 33,5%). Największy odsetek firm, który ocenia odpływ pracowników jako poważny (2,8%) reprezentowało zakwaterowanie i gastronomię. Warto jednak zaznaczyć, że miesiąc wcześniej odsetek dla tej branży wynosił aż 11,2% co oznacza, że problem ten uległ zmniejszeniu. Jeśli chodzi o napływ pracowników, to najczęściej jest on notowany w zakwaterowaniu i gastronomii (30,3% ankietowanych w styczniu br.) oraz przetwórstwie przemysłowym (29,8%).

Krajowa Izba Gospodarcza otrzymała dofinansowanie w ramach projektu POIR.03.04.00-14-0001/20 „Dotacja na kapitał obrotowy dla Krajowej Izby Gospodarczej”, w ramach działania 3.4 Dotacje na kapitał obrotowy Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020”, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.