Rachunki narodowe w II kwartale 2022 z wyraźnie słabszym wynikiem

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za drugi kwartał 2022 roku

Rachunki narodowe w II kwartale 2022

Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 5,5% wyższy niż w analogicznym okresie roku 2021, podczas gdy w I kw. 2022 notowany był wzrost na poziomie 8,5%. Zaprezentowana właśnie dynamika okazała się nieznacznie wyższa w stosunku do danych wstępnych przyspieszonych sprzed dwóch tygodni (wtedy realny wzrost roczny określano dla drugiego kwartału 2022 na 5,3%).

W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w II kwartale 719,7 mld PLN i okazał się o 15,9% wyższy niż przed rokiem.

Zmianę cen (tzw. deflator PKB) liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 9,9% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Jest to wyraźnie więcej niż w kwartale pierwszym 2022 roku (7,2%), choć znacząco mniej niż wskazania w zakresie zmian cen konsumenckich i przemysłowych. Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) – wyniósł 2 817,1 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia ogółem w drugim kwartale 2022 obniżyła się do 4,9% z 5,1% w kwartale pierwszym. W spożyciu gospodarstw domowych wypracowany został wzrost na poziomie 6,4%, po wzroście o 6,6% w kwartale pierwszym. Równocześnie w kwartale drugim 2022 spożycie publiczne okazało się realnie o 0,8% wyższe niż przed dwunastoma miesiącami, podczas gdy jeszcze w kwartale pierwszym notowany był wzrost wynoszący 0,6%.

W przypadku inwestycji pojawił się zaskakujący pozytywnie wzrost na poziomie 7,1%. Inwestycje w kwartale pierwszym były wyższe niż przed rokiem o 4,3%, Ponownie wyższy, niż w przypadku inwestycji, był wzrost odnotowany w całej akumulacji. W kwartale drugim 2022 wyniósł on 16,7% wobec wzrostu z kwartału pierwszego na poziomie 57,3%. Świadczy to o tym, iż w gospodarce wciąż miało miejsce budowanie zapasów, choć wyraźnie mniej dynamiczne, niż w kwartale poprzednim.

Obroty handlu zagranicznego wciąż wykazywały tendencję wzrostową. Dynamika eksportu zwiększyła się w kwartale drugim 2022 do 5,2% z 2,0% w kwartale pierwszym. W przypadku importu notowane było zmniejszenie tempa wzrostu – do 7,8%, wobec 8,8% w kwartale pierwszym.

Po stronie podażowej szczególną uwagę zwraca niższa od oczekiwanej dynamika wartości dodanej w przemyśle – 8,8% wobec 15,1% w kwartale pierwszym. Słabsze od zakładanych wzrosty w drugim kwartale notowane były też w: budownictwie – o 5,3% po 17,4% w kwartale pierwszym, handlu o 5,8% wobec 6,0% w kwartale pierwszym oraz zakwaterowaniu i gastronomii, gdzie odnotowano wzrost o 3,1%, wobec wzrostu 5,3% w kwartale pierwszym. Lepiej niż w założeniach prezentowały się wyniki w transporcie i gospodarce magazynowej – o 13,6%, wobec wzrostu w kwartale pierwszym na poziomie 17,0% oraz w działalności finansowej i ubezpieczeniowej o 9,9% wobec wcześniejszego wzrostu o 11,1% w kwartale pierwszym. Wzrosty wartości dodanej w kwartale drugim notowane były jeszcze w: obsłudze nieruchomości i firm o 2,8% wobec 5,0% w kwartale pierwszym, administracji publicznej i obronie narodowej o 2,5% wobec 2,3% w kwartale pierwszym oraz w informacji i komunikacji o 1,6% wobec wzrostu z kwartału pierwszego o 1,5%. Wartość dodaną realnie niższą niż przed rokiem odnotowano jedynie w działalności profesjonalnej naukowej i technicznej o 0,1% wobec notowanego tam wzrostu z kwartału pierwszego o 1,9%.

Słowa komentarza wymaga w tym miejscu wynik zakwaterowania i gastronomii oraz działalności finansowej i ubezpieczeniowej. Są to dwie branże, które wciąż notują wyniki niższe niż w roku 2019. W przypadku zakwaterowania i gastronomii w drugim kwartale roku 2022 wynik stanowił zaledwie 34% wypracowanego w kwartale drugim roku 2019. W przypadku zaś działalności finansowej i ubezpieczeniowej wynik porównywalny był z 82% tego co wypracowane zostało w drugim kwartale roku 2019.

Ciekawie prezentują się statystyki ukazujące wkład poszczególnych kategorii popytowych do budowania dynamiki produktu krajowego brutto. Spożycie ogółem w kwartale drugim miało dodatni wkład do PKB poprawiając jego dynamikę o 3,7 pkt proc. To nieco mniej niż w kwartale pierwszym, gdy podwyższało go o 4,0 pkt proc. W przypadku spożycia indywidualnego wkład w PKB wyniósł 3,6 pkt proc. wobec 3,9 pkt proc. w kwartale poprzednim. W przypadku spożycia publicznego wkład do PKB był taki sam jak w poprzednim kwartale i wyniósł 0,1 pkt proc. Zmniejszył się wyraźnie wkład akumulacji, której zmiana była odpowiedzialna za 3,0 pkt proc. wzrostu PKB w kwartale drugim wobec 8,3 pkt proc. w kwartale pierwszym. Z tego 1,1 pkt proc. przypadło w kwartale drugim na poprawę inwestycji (w kwartale poprzednim zwiększyły one dynamikę PKB o 0,6 pkt proc.), natomiast 1,9 pkt proc. przypadło na zmianę stanu zapasów (kwartał wcześniej poprawiały one wyniki o 7,7 pkt proc.). Podobnie jak w trzech poprzednich kwartałach wciąż ujemny był wkład w dynamikę PKB eksportu netto (-1,2 pkt proc., wobec zanotowanych dla kwartału pierwszego -3,8 pkt. proc.). Zwraca uwagę korelacja między wkładem do PKB eksportu netto i zmian stanu zapasów. W momencie szczególnie forsownego gromadzenia zapasów (podbijającego PKB) jednocześnie ma miejsce silny ujemny wkład eksportu netto. Gdy zapasy robione są mniej forsownie, wynik eksportu netto nie jest już tak niekorzystny. To wszystko są głównie pochodne silnych fluktuacji w poziomie importu.

Wyniki kwartału drugiego mogą być przez część analityków i komentatorów przyjmowane jako wyraźnie słabsze niż te wcześniejsze w – imponującym wręcz – kwartale pierwszym. Oceniając je trzeba mieć jednak na uwadze dwa nadzwyczajne czynniki przyczyniające się do istotnego podbicia wyników w pierwszym kwartale. Pierwszym – dość szeroko komentowanym – był zastrzyk dodatkowego popytu konsumpcyjnego spowodowany napływem bardzo dużej fali uchodźców z Ukrainy. Zakupy dokonywane przez samych uchodźców, ale również przez rezydentów – ale na rzecz potrzeb uchodźców, istotnie zwiększyły poziom popytu konsumpcyjnego. Drugim czynnikiem była rekordowej wręcz wielkości fala zamówień związanych z tworzeniem zapasów w gospodarce. W styczniu i lutym była ona naturalnym przygotowaniem się przedsiębiorstw do realizacji bardzo dużej puli zamówień. W marcu to był również ruch związany z szykowaniem się firm do działania w okresie trudności z zaopatrzeniem (wynikających z narastania sankcji i rwaniem się łańcuchów dostaw). W kwartale drugim oba z tych czynników działały już słabiej (zwłaszcza ten związany z gromadzeniem zapasów).

W kolejnych kwartałach należy oczekiwać dalszego wyraźnego obniżenia dynamiki wzrostu gospodarczego. Wciąż wygasać będzie popyt związany z gromadzeniem zapasów, a jego wkład do dynamizowania PKB może być czasowo nawet ujemny. Wyraźne obniży się też dynamika spożycia indywidualnego. Będzie miało to miejsce ze względu na narastanie procesów inflacyjnych. Wydatki w ujęciu nominalnym wciąż będą rosnąć dynamicznie, ale z coraz mniejszym efektem w ujęciu realnym. W popycie dawać znać o sobie będzie też to „że portfele konsumentów nie są z gumy” i po zabezpieczeniu środków na towary i usług pierwszej potrzeby, na pozostałe może już środków nie być w wystarczającej ilości. Według wiodących scenariuszy dynamika wzrostu gospodarczego w kwartale trzecim może obniżyć się do około 2,5%, w kolejnych zaś dwóch zejść wyraźnie poniżej 2%.

Zobacz także inne raporty KIG

Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco! >>> TUTAJ 

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl