Rachunki narodowe w IV kwartale 2021

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za czwarty kwartał 2021 roku

Rachunki narodowe w IV kwartale 2021

Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 7,3% wyższy niż w analogicznym okresie roku 2020, podczas gdy w III kw. 2021 notowany był wzrost na poziomie 5,3%. Zaprezentowana właśnie dynamika okazała się zgodna z danymi wstępnymi przyspieszonymi sprzed dwóch tygodni.

W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w IV kwartale 751,3 mld PLN i okazał się o 15,0% wyższy niż przed rokiem. Zmianę cen (tzw. deflator PKB) liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 7,2% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Jest to wyraźnie więcej niż w kwartale trzecim (5,2%). Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) – więc w całym roku 2021 wyniósł 2603,1 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia ogółem w czwartym kwartale 2021 do 5,3% z 3,7% w kwartale trzecim 2021. Trzeba mieć jednak na uwadze, że ów wzrost dynamiki to w części efekt bazy (w końcu roku 2020 miała miejsce kolejna fala pandemicznych wyłączeń w gospodarce dotykających handel i usługi). W spożyciu gospodarstw domowych wypracowany został wzrost na poziomie 7,9%, po wzroście o 4,7% w kwartale trzecim. Równocześnie w kwartale czwartym 2021 spożycie publiczne okazało się realnie o 0,5% niższe niż przed dwunastoma miesiącami, podczas gdy jeszcze w kwartale trzecim notowany był minimalny wzrost – wynoszący 0,8%.

W przypadku inwestycji pojawił się wzrost na poziomie 11,7%. Inwestycje w kwartale trzecim były wyższe niż przed rokiem o 9,3%, Ponownie znacząco wyższy, niż w przypadku inwestycji, był wzrost odnotowany w całej akumulacji. W kwartale czwartym wyniósł on 30,0% wobec wzrostu z kwartału trzeciego na poziomie 33,8%. Świadczy to o tym, iż w gospodarce ponownie miała miejsce odbudowa zapasów, w dodatku bardzo dynamiczna.

Obroty handlu zagranicznego wciąż wykazywały tendencję wzrostową, choć dynamika była niższa niż poprzednio. Dynamika eksportu zmniejszyła się w kwartale czwartym do 6,0% z 8,6% w kwartale trzecim. W przypadku importu również notowane było obniżenie tempa wzrostu – do 13,2%, wobec 15,2% w kwartale trzecim.

Po stronie podażowej szczególną uwagę zwraca wysoka dynamika wartości dodanej w przemyśle – 14,2% wobec 10,4% w kwartale trzecim. Bardzo silne wzrosty w czwartym kwartale notowane były też w: transporcie i gospodarce magazynowej – o 16,5%, wobec wzrostu w kwartale trzecim na poziomie 13,4% oraz w zakwaterowaniu i gastronomii gdzie odnotowano wzrost o 11,9%, wobec wzrostu 8,7% w kwartale trzecim. Niestety notowany obecnie wzrost w zakwaterowaniu i gastronomii był zbyt słaby by znacząco odrobić regres notowany przed rokiem. Wyniki zakwaterowania i gastronomii z kwartałów pierwszego i drugiego 2021 roku stanowiły ledwie 22% wyniku wypracowanego w analogicznym okresie roku 2019 (były w roku 2021 mniejsze niż w 2019 o 78%). W kwartale trzecim osiągnięto już 73,5% wyniku z analogicznego okresu roku 2019 (spadek był więc zdecydowanie mniejszy bo tylko o 26,5%). Niestety kwartał czwarty przyniósł zejście do 31,2% wyniku z roku 2019. Branża wciąż więc przeżywa głębokie problemy. Wzrosty wartości dodanej w kwartale czwartym notowane były jeszcze w: w handlu o 7,7% wobec 4,5% w kwartale trzecim, w obsłudze nieruchomości i firm o 6,1% wobec 3,0% w kwartale trzecim, budownictwie – o 5,8% po 5,2% w kwartale trzecim, administracji publicznej i obronie narodowej o 2,7% wobec 2,4% w kwartale trzecim. Niższą niż przed rokiem wartość dodaną w kwartale czwartym odnotowano w działalności profesjonalnej naukowej i technicznej – spadek o 1,0% wobec spadku z kwartału trzeciego o 0,6%, w informacji i komunikacji – spadek o 2,0% wobec spadków z kwartału trzeciego o 2,9% oraz w działalności finansowej i ubezpieczeniowej o 9,9% wobec wcześniejszego wzrostu o 2,2% w kwartale trzecim.

Ciekawie prezentują się statystyki ukazujące wkład poszczególnych kategorii popytowych do  budowania dynamiki produktu krajowego brutto. Spożycie ogółem w kwartale czwartym miało dodatni wkład do PKB poprawiając jego dynamikę o 3,8 pkt proc. To wyraźnie więcej niż w kwartale trzecim gdy podwyższało go o 2,8 pkt proc. Widoczna jest tu zwłaszcza zmiana wpływu spożycia gospodarstw domowych, które w kwartale trzecim poprawiało dynamikę PKB o 2,7 pkt proc., a w kwartale czwartym dodało 3,9 pkt proc. W przypadku spożycia publicznego wkład do PKB w kwartale czwartym okazał się ujemny -0,1 pkt proc. wobec dodatnich 0,1 pkt proc. w kwartale trzecim.

Zwiększył się ponownie wkład akumulacji, której zmiana była odpowiedzialna za 6,7 pkt proc. wzrostu PKB w kwartale czwartym wobec 5,2 pkt proc. w kwartale trzecim. Z tego 2,5 pkt proc. przypadło w kwartale czwartym na poprawę inwestycji  (w kwartale poprzednim zwiększyły one dynamikę PKB o 1,5 pkt proc.), natomiast aż 4,2 pkt proc. przypadło na zmianę stanu zapasów (kwartał wcześniej poprawiały one wyniki o 3,7 pkt proc.). Podobnie jak w trzech poprzednich kwartałach wciąż ujemny był wkład w dynamikę PKB eksportu netto (-3,2 pkt proc., wobec zanotowanych dla kwartału trzeciego -2,7 pkt. proc.). Trzeba mieć jednak na uwadze, że było to spowodowane przede wszystkim gwałtownym wzrostem importu (patrz między innymi odnowienia stanów zapasów surowców, materiałów i półproduktów a także towarów gotowych do sprzedaży), nie zaś redukcją eksportu.

W sposób naturalny prezentowane kolejno za rok 2021 dane nie dają łatwej odpowiedzi na to jak określić aktualny stan koniunktury. Percepcję zaburza tu silnie falująca baza do porównań.  Pewnego rodzaju rozwiązaniem może być porównywanie wyników gospodarki aktualnych do tych z analogicznego okresu roku 2019. W pierwszym kwartale 2021 roku PKB realnie był większy niż dwa lata wcześniej o 1,4%, w kwartale drugim o 2,1%, w kwartale trzecim o 3,7%, a w kwartale czwartym o 4,6%. Daje to podstawy do umiarkowanego optymizmu, zwłaszcza na tle szacunków mówiących, że wiele gospodarek poziom z roku 2019 osiągnie dopiero w roku 2022 (być może nawet w drugiej jego połowie). Z drugiej jednak strony – obiektywnie patrząc, wzrost łącznie z dwóch lat na poziomie nieco przekraczającym 4% nie jest czymś szczególnie wygórowanym. Wypada też wskazać na bardzo silne zróżnicowanie sytuacji w poszczególnych sferach gospodarki. W przypadku części z nich – wyniki o przeszło 10% przekraczają te z roku 2019 (przemysł, transport i gospodarka magazynowa, obsługa nieruchomości i firm). Jednak można też wskazać takie fragmenty gospodarki, gdzie wyniki są o wciąż o 68,8% niższe od poziomu osiąganego w roku 2019 (zakwaterowanie i gastronomia).

Zobacz także inne raporty KIG

Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco! >>> TUTAJ 

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl