Opinia KIG do projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości (druk sejmowy nr 3269)

Krajowa Izba Gospodarcza negatywnie ocenia projekt ustawy. Jednakże rozumiejąc zasady funkcjonowania organizacji społecznych w Polsce i stopień informatyzacji administracji publicznej wskazujemy na inne możliwe do wprowadzenia rozwiązanie.

Po pierwsze należy zauważyć, że składanie sprawozdań finansowych w wersji elektronicznej ma ułatwić administracji publicznej nadzór nad takimi podmiotami, w tym prawidłowość rozliczania podatków, jak również ma dużą wartość dla statystyki publicznej, ze względu na możliwość szybkiej analizy danych. Krajowa Izba Gospodarcza jest zatem zwolennikiem rozwiązania, aby wszystkie podmioty zobowiązane do składania sprawozdań finansowych robiły to w tej samej formie. Przytoczony w uzasadnieniu do projektu przykład kół gospodyń wiejskich należy traktować jako uwzględnienie przez ustawodawcę wyjątkowej specyfiki takiego zrzeszenia osób (choć docelowo również ten wyjątek powinien być zniesiony).

Rozumiejąc sytuację organizacyjną i finansową małych, działających lokalnie organizacji pozarządowych wskazujemy, że zasadnym byłoby wyłacznie NGO niepodlegających wpisowi do KRS z obowiązku określonego w art. 45 ustawy o rachunkowości tylko w przypadku sprawozdań składanych za 2018 i 2019 rok. Obowiązek przygotowania sprawozdania finansowego w formie elektronicznej istniałby wtedy dla organizacji objętych projektem od 2020. W tym okresie należałoby również objąć wspomnianym obowiązkiem koła gospodyń wiejskich.

Byłby to czas potrzebny administracji publicznej i samorządowej na przygotowanie systemu wsparcia dla najmniejszych organizacji (np. udostepnienie bezpłatnego narzędzia do przygotowania sprawozdania, instytucjonalna pomoc urzędu gminy przez dedykowanie pracownika, który pomoże przygotować takie sprawozdanie na podstawie zapisów papierowych).

Równocześnie Krajowa Izba Gospodarcza zwraca uwagę na fakt, że projektodawcy znacząco zawyżyli kosz uzyskania podpisu elektronicznego. Certyfikat wraz z niezbędnymi urządzeniami to koszt ok 400 zł, a przy odnawianiu certyfikatu ok. połowa tej kwoty. Ponadto od marca br. istnieje możliwość wyposażenia dowodu osobistego w profil osobisty oraz dane umożliwiające złożenie podpisu elektronicznego. Pokazuje to, że ustawodawca udostępnia również nieprofesjonalistom coraz więcej narządzi do funkcjonowania w cyfrowym świecie.

Jednocześnie Krajowa Izba Gospodarcza zwraca uwagę na fakt na rozbieżność między uprawnieniami podmiotów składających sprawozdania gwarantowanych im w ustawie o rachunkowości (art. 45 ust. 1f, art. 49 ust. 7, art. 63c ust. 2a, art. 63k). Każda ze wskazanych jednostek redakcyjnych umożliwia opatrzenie sprawozdania finansowego/sprawozdania z działalnosci jednostki/skonsolidowanego sprawozdania finansowego/sprawozdań z płatności zarówno kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Tym czasem praktyka Krajowego Rejestru Sądowego uniemożliwia złożenia dokumentów opatrzonych profilem zaufanym. Wynika to częściowo z faktu, że przepisy ustawy o KRS wymagają podania numeru PESEL osoby podpisującej dokument – art. 19e ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (ePUAP może się posługiwać również osoba nieposiadająca numeru PESEL).

Ujednolicenie przepisów w tym zakresie (na korzyść zasad określonych w ustawie o rachunkowości) powinno ułatwić podpisywanie i składanie sprawozdań finansowych mniejszym podmiotom.

Reasumując, Krajowa Izba Gospodarcza proponuje wprowadzenie do 2020 r. możliwości składania sprawozdań finansowych w formie papierowej przez organizacje niepodlegające wpisowi do KRS, a po tym okresie obligatoryjne tworzenie sprawozdań w wersji elektronicznej przez wszystkie podmioty.

Okres przejściowy powinien być wykorzystany na przygotowanie systemowego wsparcia dla najmniejszych i półformalnych organizacji.

Ponadto ujednolicenia wymagają przepisy ustawy o rachunkowości i ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym – możliwość składania dokumentów opatrzonych profilem zaufanym.

Warszawa, 15 marca 2019 roku.