Opinia KIG do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

Krajowa Izba Gospodarcza pozytywnie odnosi się do zmian zaproponowanych w projekcie ustawy (projekt z 8 lipca 2019 r. UD559) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: Projekt), jednocześnie wskazujemy obszary, w których Projektodawca powinien dokonać ponownej analizy i rozszerzyć treść Projektu tak, aby był on kompletny i aby było możliwe bardziej odczuwalne zmniejszenie klina podatkowego.

Art. 1 pkt 1 Projektu (art. 22 ust. 2 ustawy PIT)

Projektodawca dokonuje waloryzacji kosztów uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej.

Po pierwsze należy zwrócić uwagę, że kwoty w przypadku osób mieszkających w miejscowości, w której jest położony zakład pracy są waloryzowane korzystniej niż w przypadku osób, których miejsce zamieszkania jest poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy. Pierwsza kwota jest waloryzowana o ok. 225%, druga o 216%. Brak uzasadnienia dla nierównego traktowania podatników. Usprawiedliwieniem nie może być chęć wpisania do ustawy kwot w liczbach całkowitych – obecne kwoty nie są określone w takich liczbach, kwota zmniejszająca podatek również nie jest liczbą całkowitą. Projektodawca powinien zatem przyjąć jednakowy współczynnik waloryzacji. Równocześnie Projektodawca nie wskazuje, dlaczego przyjął wzrost kosztów pracowniczych na zaproponowanym poziomie.

Projektodawca wskazuje, że celem Projektu jest zmniejszenie klina podatkowego. Zmieniając kwotę zryczałtowanych kosztów powinien równocześnie dokonać waloryzacji kwoty zmniejszającej podatek oraz progu podatkowego (który obowiązuje w niezmienionej kwocie od 2009 roku). Do I kwartału 2019 r. przeciętne roczne wynagrodzenie wzrosło z 37 tys. do 59 tys. złotych (wzrost o ok. 160%). Aby urealnić obciążenia podatkowe waloryzacji powinna podlegać nie tylko kwota kosztów, ale również dwie pozostałe wartości mające istotny wpływ na wysokość podatku do zapłaty (kwota zmniejszająca podatek i próg podatkowy). W tym kontekście wniosek zawarty w uzasadnieniu do Projektu, że „osiągnięcie celu ustawy nie jest możliwe za pomocą innych środków” jest dyskusyjne.

Trudno zgodzić się również z tezami zawartymi w OSR do Projektu, gdzie jednocześnie wskazuje się, że jednostki samorządu terytorialnego na skutek wejścia Projektu w życie stracą ok. 5 mld zł rocznie, a z drugiej strony wskazuje, że wpływy j.s.t. z podatku PIT rosną. Należy zauważyć, że wzrost wpływów z PIT i CIT jest spowodowany zarówno zwiększeniem skuteczności poboru podatku jak i zwiększaniem się dochodów podatników (wyższa podstawa opodatkowania). Są to jednak naturalne mechanizmy legislacyjne i koniunkturalne, które pozwalają samorządom finansować działania własne (których koszt również podlega presji inflacyjnej). Projekt jest kolejnym (po zwolnieniu z PIT niektórych podatników poniżej 26 roku życia) aktem prawnym, który obniżając podatki, znacząco wpływa na finanse jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu Projektodawca powinien wprowadzić mechanizm kompensacyjny dla samorządów.

Ponadto Krajowa Izba Gospodarcza wskazuje, że norma z art. 27 ust. 1d PIT powinna być stosowana częściej (co najmniej raz na dwa lata), tak aby kwota zmniejszająca podatek rosła proporcjonalnie do wzrostu kwoty minimum egzystencji (od 2009 r. minimum egzystencji dla czteroosobowej rodziny wzrosło z 1509,36 do 2014,27 w 2018 r. – wzrost o 33%). Proponujemy zatem zmianę treści art. 27 ust. 1d pkt 2 PIT, aby otrzymał on brzmienie:

„2) nie częściej niż raz na dwa lata: propozycję zmiany kwoty zmniejszającej podatek na rok następny, w przypadku wzrostu kwoty minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa ustalonego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.”.

Taka redakcja przepisu pozwoli uniknąć sytuacji, w której system podatkowy dopuszcza do opodatkowania dochodów poniżej minimum egzystencji.

Warszawa, 16 lipca 2019 roku.