Stanowisko KIG w sprawie Polityki Przemysłowej Polski
15.01.2021
Krajowa Izba Gospodarcza z zadowoleniem przyjęła informacje o pracach nad nową „Polityką Przemysłową Polski”[1]. Dynamiczne zmiany w obszarze techniki i technologii, zmiana podejścia do kwestii ochrony klimatu, zmiany społeczne, a przede wszystkim zmiany w modelu globalnej gospodarki, wymagają stworzenia nowych ram dla rozwoju polskiego przemysłu w nadchodzących latach. Dodatkowym impulsem jest pandemia koronawirusa i konieczność wytyczenia właściwej drogi wychodzenia z wywołanego przez nią kryzysu.
Prace nad nową polityką przemysłową znajdują się jeszcze we wczesnym stadium, ale już na tym etapie Krajowa Izba Gospodarcza dostrzega, że prezentowane publicznie założenia, na których oparte mają być plany rozwoju polskiego przemysłu, koncentrują się głównie na rodzimym rynku i w zbyt małym stopniu podkreślają konieczność otwarcia się polskiej gospodarki i nawiązania przez polskie firmy szerszej współpracy międzynarodowej, szczególnie w ramach UE. Chcemy zwrócić uwagę, że w czerwcu 2019 roku Rząd RP skierował do Komisji Europejskiej stanowisko w sprawie Nowej Polityki Przemysłowej UE, w której zawarto cały szereg szczegółowych propozycji i oczekiwań. Europejski Zielony Ład i powiązane z tym dokumentem europejskie strategie sektorowe w pełni wychodzą naprzeciw polskim oczekiwaniom. Konsekwencja wymaga, aby wewnętrzna Nowa Polityka Przemysłowa była spójna z oczekiwaniami przesłanymi wcześniej przez Rząd Polski do Komisji Europejskiej.
W dokumentach Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii opisujących cały kontekst, w jakim powstaje nowa „Polityka Przemysłową Polski”, odnajdujemy szereg trafnych diagnoz odnośnie otoczenia, w jakim funkcjonuje obecnie polski przemysł. Podzielamy opinię, że pandemia wykazała krótkowzroczność polityki przyzwolenia na przenoszenie poza granice Europy przemysłu generującego na terenie EOG mniejszą od przeciętnej wartość dodaną. Mając to doświadczenie na względzie, nie możemy ponownie wykazać się krótkowzrocznością i tłumaczyć bieżącym rachunkiem ekonomicznym opieszałość w działaniach mających na celu ochronę długofalowych interesów społeczeństwa zagrożonego pogarszającym się gwałtownie stanem środowiska i klimatu. Ponadto jest dla nas oczywiste, że polski przemysł ze względów ekonomicznych będzie musiał przystosować się w najbliższych latach do funkcjonowania w realiach nowego ekosystemu prawnego, który będzie w stopniu znacznie wyższym chronił klimat i środowisko. Kolejnym wyzwaniem jest perspektywa nowej rewolucji przemysłowej – przemysłu 4.0, które wymagać będzie ogromnego wysiłku związanego z przygotowaniem polskiego biznesu do funkcjonowania w ramach nowoczesnych modeli biznesowych. Tymczasem, jak słusznie zauważa Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii w swoich opracowaniach, wiele polskich firm nie weszło jeszcze w fazę cyfryzacji określaną jako przemysł 3.0. Dlatego tak ważnym jest, aby stworzyć sektorowi MŚP możliwość działalności w ramach sieci produkcji przemysłowej bez konieczności rezygnacji z niezależności własnościowej. Będzie to kontynuacja polityki przemysłowej zaproponowanej w stanowisku Polski przesłanym do Komisji Europejskiej w czerwcu 2019 roku[2].
Receptą na sprostanie powyższym wyzwaniom i jednocześnie głównym założeniem nowej polityki przemysłowej ma być hasło „3xPL” – polski przemysł, polskie technologie i polskie produkty. Krajowa Izba Gospodarcza wspiera polską przedsiębiorczość od początku swojego istnienia, a więc od ponad 30 lat, a wizja silnej polskiej gospodarki, konkurencyjnych rodzimych firm i produktów stanowi podstawowe cele naszego działania. „3xPL” to hasło, które może jednak sugerować, że jesteśmy w stanie wypracować gospodarczy sukces jedynie własnymi siłami. Owszem, dużo, a nawet bardzo dużo, zależy od nas, ale wielkość polskiego rynku nie pozwala na rozwój przemysłu 4.0 ani technologii sieciowych o zasięgu lokalnym. Wchodzimy w epokę technologii sieciowych, więc szanse na sukces ekonomiczny mają jedynie technologie z dostępem do odpowiednio dużego rynku. Takie są współczesne wymogi ekonomii skali. Realia pokazują, że polskie firmy w starciu z globalną konkurencją – jeśli będą pozbawione wsparcia niezbędnego do wchodzenia w powiązania a sieciami przemysłowymi EOG – zostaną zepchnięte na peryferie sieci wartości i na końce łańcuchów wartości. Będzie to coraz bardziej widoczne, w miarę postępu wdrażania na świecie koncepcji przemysłu 4.0. Warunkiem koniecznym konkurowania z globalnymi przedsiębiorstwami, opartymi na rynkach USA lub Chin, szczególnie w perspektywie rozwoju przemysłu 4.0, będzie utworzenie rynku o takiej samej skali w ramach UE.
Dlatego apelujemy, aby „Nowa Polityka Przemysłowa” mocno akcentowała konieczność współpracy sieciowej polskiego przemysłu w ramach partnerstw europejskich budowanych na platformach współpracy niezależnych własnościowo firm oraz zachęcała do tej współpracy. Nowa polityka powinna wskazywać, jak wykorzystać potencjał UE i w jaki sposób najlepiej realizować polskie interesy jako europejskie. To szczególnie ważne w przypadku firm sektora MŚP, które w dużo większym stopniu powinny angażować się w kooperację z partnerami z UE. Dodajmy, że współpraca w ramach UE, w żaden sposób nie koliduje z ideą silnej polskiej gospodarki, nowoczesnych polskich firm i konkurencyjnych polskich produktów. Przeciwnie – jest warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia tego celu.
Za takim podejściem do polityki przemysłowej powinno również stać przyjazne dla biznesu otoczenie prawne oraz odpowiedni, wypracowany w ramach naszego członkostwa w UE, klimat polityczny, zachęcający europejskich partnerów do nawiązywania współpracy z polskim biznesem.
[1] https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/polityka-przemyslowa-polski
