Wnioski i rekomendacje z posiedzenia Komitetu Budownictwa, 28 czerwca 2022
08.02.201828 czerwca 2022 r. w siedzibie Krajowej Izby Gospodarczej odbyło się spotkanie członków Komitetu Budownictwa
Posiedzenie otworzył i prowadził dr hab. inż. Jacek Szer, prof. Politechniki Łódzkiej – Przewodniczący Komitetu.
Tematem spotkania była współpraca branży budowlanej z instytucjami edukacyjnymi w aspekcie problemów z zatrudnieniem i specjalizacją pracowników budowlanych.
Punktem wyjścia do rozmów, była wygłoszona przez Krzysztofa Olewnika – Dyrektora XYZ – prezentacja, będąca diagnozą sytuacji w branży budowlanej – przygotowaną przez Polski Związek Pracodawców Budownictwa we współpracy z Budimex S.A. na podstawie analizy dostępnych kluczowych danych i wskaźników (raportu PARP-u z kwietnia 2021 r oraz badań własnych).
Realizacja sformułowanych na jej podstawie -12 tez – zdaniem uczestniczących w debacie – pozwoli na zniwelowanie, trapiących branżę budowlaną problemów.
Obszarami wymagającymi zmian są:
- Warunki pracy i płacy (czas pracy, minimalna płaca, „rozłąkowe” bez ZUS).
- Doskonalenie modelu szkolnictwa wyższego w zawodzie inż.
- Zmiana wizerunku branży – wspólna agencja PR, promocja w kierunku dzieci i rodziców.
- Zaangażowanie biznesu w szkolnictwo zawodowe (model dualny).
- Ułatwienia zatrudniania cudzoziemców (szczególnie spoza UE).
- Propozycja kodeksu dobrych praktyk w zatrudnieniu (na wzór porozumienia bhp).
- Rozwój dobrze zorganizowanego i przygotowanego doradztwa zawodowego.
- Przekierowanie środków finansowych z urzędów pracy na szkolnictwo zawodowe.
- Ułatwienia w legalizacji pracy dla firm o szczególnym znaczeniu (branża na liście).
- Rozszerzenie medycyny pracy i profilaktyki (nieopodatkowanej).
- Wspólna agencja rekrutacyjna na rynki wschodnie.
- CSR firm, w tym minimalizacja śladu węglowego.
W trakcie omawiania poszczególnych obszarów prezentacji, eksperci Komitetu na bieżąco zadawali pytania dotyczące przedstawianych wyników badań oraz dzielili się swoimi spostrzeżeniami, doświadczeniami oraz ocenami.
Dyskusja dotyczyła głównie zagadnień związanych z potrzebami rynku pracy w budownictwie. Kluczowym wyzwaniem są braki kadrowe, szczególnie dotyczące pracowników fizycznych. Potwierdzają to wyniki badań Barometru Zawodów opracowywanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. Wśród 30 zawodów wskazanych jako deficytowe, jest 9 zawodów stricte związanych z branża budowlaną: betoniarz, brukarz, cieśla, dekarz, blacharz, monter, murarz, tynkarz oraz robotnik budowlany. Szacowny deficyt pracowników fizycznych sięga 150-200 tys. osób a 70 % przedsiębiorców deklaruje, że niedobór ten jest istotną barierą w działalności gospodarczej.
Członkowie wskazali główne przyczyny nasilającego się zjawiska braku pracowników fizycznych w branży budowlanej, wśród których najistotniejsze to:
- Znaczy odpływ pracowników z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi. Około 380 tys. pracowników z Ukrainy zasilało dotychczas rynek pracy w polskim budownictwie. W związku z sytuacją w Ukrainie ok. ¾ tych pracowników wyjechało. Wskazano, że jest to luka, którą należałoby zapełnić pracownikami z innych państw np. Gruzji, Wietnamu , Chin oraz krajów Azji Środkowej itp.
- 30% pracowników fizycznych w budownictwie stanowią obcokrajowcy.
- Spadające zainteresowanie kształceniem w zawodach związanych z budownictwem wśród polskiej młodzieży oraz pracą zawodową w branży budowlanej.
- Liczba absolwentów na kierunkach budowlanych zarówno w ramach szkolnictwa wyższego jak i zawodowego systematycznie spada.
- Liczba szkół branżowych w przeciągu 10 lat spadła o 30% a uczniów kończących szkoły o 23 %.
- Tylko 16 % studentów wybiera kierunki techniczne.
- System edukacji jest niedostosowany do potrzeb rynku pracy i wymaga zmian.
- Niskie zarobki na stanowiskach robotniczych.
- Płace w budownictwie są niższe o 20 % niż w gospodarce narodowej co nie zachęca do pracy w tej branży. Jednocześnie należy podkreślić, że dynamika wzrostu wynagrodzeń jest w budownictwie najwyższa. Natomiast za wzrostem wynagrodzeń, nie idzie wzrost efektywności pracy. Wzrost wynagrodzeń w budownictwie odbywa się więc kosztem marży. Koszty pracy są znacznie niższe niż w Europie i stanowią 40% rynku europejskiego.
W czasie posiedzenia podjęto również dyskusję na temat systemu edukacji w budownictwie, uprawnień budowlanych, bezpieczeństwa pracy oraz wyzwań stojących przed branżą budowlaną.
Kolejne posiedzenie Komitetu odbędzie się 6 września 2022 r. w Łodzi.
Kontakt
Sekretarz Komitetu
Agnieszka Buze
tel. + 48 22 630 9620
e-mail: abuze@kig.pl