Rachunki narodowe w I kwartale 2022 z imponującym wynikiem. Prognozy - już z wyraźnym obniżeniem dynamiki wzrostu gospodarczego

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za pierwszy kwartał 2022 roku

Rachunki narodowe z imponującym wynikiem za I kwartał

• Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 8,5% wyższy niż w analogicznym okresie roku 2021, podczas gdy w IV kw. 2021 notowany był wzrost na poziomie 7,6%.
• Zaprezentowana właśnie dynamika okazała się zgodna z danymi wstępnymi przyspieszonymi sprzed dwóch tygodni.
• W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w I kwartale 687,0 mld PLN i okazał się o 16,3% wyższy niż przed rokiem.
• Zmianę cen (tzw. deflator PKB) liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 7,2% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Jest to nieco więcej niż w kwartale czwartym 2021 roku (6,9%).
• Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) – wyniósł 2 718,4 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia ogółem w pierwszym kwartale 2022 obniżyła się do 5,1% z 6,7% w kwartale czwartym 2021. W spożyciu gospodarstw domowych wypracowany został wzrost na poziomie 6,6%, po wzroście o 8,0% w kwartale czwartym. Równocześnie w kwartale pierwszym 2022 spożycie publiczne okazało się realnie o 0,6% wyższe niż przed dwunastoma miesiącami, podczas gdy jeszcze w kwartale czwartym 2021 notowany był wzrost wynoszący 4,0%.

W przypadku inwestycji pojawił się wzrost na poziomie 4,3%. Inwestycje w kwartale czwartym 2021 były wyższe niż przed rokiem o 5,2%, Ponownie znacząco wyższy, niż w przypadku inwestycji, był wzrost odnotowany w całej akumulacji. W kwartale pierwszym 2022 wyniósł on 57,3% wobec wzrostu z kwartału czwartego na poziomie 24,1%. Świadczy to o tym, iż w gospodarce ponownie miała miejsce odbudowa zapasów, w dodatku bardzo dynamiczna.

Obroty handlu zagranicznego wciąż wykazywały tendencję wzrostową, choć dynamika była wyraźnie niższa niż poprzednio. Dynamika eksportu zmniejszyła się w kwartale pierwszym 2022 do 2,0% z 6,1% w kwartale czwartym. W przypadku importu również notowane było obniżenie tempa wzrostu – do 8,8%, wobec 12,2% w kwartale czwartym.

Po stronie podażowej szczególną uwagę zwraca wysoka dynamika wartości dodanej w przemyśle – 15,1% wobec 14,0% w kwartale czwartym. Bardzo silne wzrosty w pierwszym kwartale notowane były też w: budownictwie – o 17,4% po 5,6% w kwartale czwartym, transporcie i gospodarce magazynowej – o 17,0%, wobec wzrostu w kwartale czwartym na poziomie 16,6% oraz w działalności finansowej i ubezpieczeniowej o 11,1% wobec wcześniejszego wzrostu o 3,2% w kwartale czwartym. Wzrosty wartości dodanej w kwartale pierwszym notowane były jeszcze w: handlu o 6,0% wobec 7,7% w kwartale czwartym, zakwaterowaniu i gastronomii, gdzie odnotowano wzrost o 5,3%, wobec wzrostu 11,4% w kwartale czwartym, obsłudze nieruchomości i firm o 5,0% wobec 6,2% w kwartale czwartym, administracji publicznej i obronie narodowej o 2,3% wobec 2,9% w kwartale czwartym,  działalności profesjonalnej naukowej i technicznej o 1,9% wobec spadku z kwartału czwartego o 1,0%, w informacji i komunikacji o 1,5% wobec spadków z kwartału czwartego o 2,1%. Słowa komentarza wymaga w tym miejscu wynik zakwaterowania i gastronomii oraz działalności finansowej i ubezpieczeniowej. Są to dwie branże, które wciąż notują wyniki niższe niż w roku 2019. W przypadku zakwaterowania i gastronomii w pierwszym kwartale roku 2022 wynik stanowił zaledwie 32% wypracowanego w kwartale pierwszym roku 2019. W przypadku zaś działalności finansowej i ubezpieczeniowej wynik porównywalny był z 89% tego co wypracowane zostało w pierwszym kwartale roku 2019.

Ciekawie prezentują się statystyki ukazujące wkład poszczególnych kategorii popytowych do budowania dynamiki produktu krajowego brutto. Spożycie ogółem w kwartale pierwszym miało dodatni wkład do PKB poprawiając jego dynamikę o 4,0 pkt proc. To nieco mniej niż w kwartale czwartym, gdy podwyższało go o 4,7 pkt proc. W przypadku spożycia indywidualnego wkład w PKB okazał się taki sam jak w kwartale poprzednim i wyniósł 3,9 pkt proc. W przypadku spożycia publicznego wkład do PKB wyraźnie zmalał – w kwartale pierwszym wyniósł 0,1 pkt proc. wobec 0,8 pkt proc. w kwartale czwartym. Zwiększył się ponownie wkład akumulacji, której zmiana była odpowiedzialna za 8,3 pkt proc. wzrostu PKB w kwartale pierwszym wobec 5,4 pkt proc. w kwartale czwartym. Z tego 0,6 pkt proc. przypadło w kwartale pierwszym na poprawę inwestycji (w kwartale poprzednim zwiększyły one dynamikę PKB o 1,1 pkt proc.), natomiast aż 7,7 pkt proc. przypadło na zmianę stanu zapasów (kwartał wcześniej poprawiały one wyniki o 4,3 pkt proc.). Podobnie jak w dwóch poprzednich kwartałach wciąż ujemny był wkład w dynamikę PKB eksportu netto (-3,8 pkt proc., wobec zanotowanych dla kwartału czwartego -2,5 pkt. proc.). Trzeba mieć jednak na uwadze, że było to spowodowane przede wszystkim gwałtownym wzrostem importu (patrz między innymi odnowienia stanów zapasów surowców, materiałów i półproduktów a także towarów gotowych do sprzedaży), nie zaś redukcją eksportu.

Nie ulega wątpliwości, że wyniki pierwszego kwartału 2022 są imponujące. Oceniając je trzeba mieć jednak na uwadze dwa nadzwyczajne czynniki przyczyniające się do istotnego podbicia tych wyników. Pierwszym – dość szeroko komentowanym – jest zastrzyk dodatkowego popytu konsumpcyjnego spowodowany napływem bardzo dużej fali uchodźców z Ukrainy. Zakupy dokonywane przez samych uchodźców, ale również przez rezydentów – ale na rzecz potrzeb uchodźców, istotnie zwiększyły poziom popytu konsumpcyjnego. Drugim czynnikiem była rekordowej wręcz wielkości fala zamówień związanych z tworzeniem zapasów w gospodarce. W styczniu i lutym była ona naturalnym przygotowaniem się przedsiębiorstw do realizacji bardzo dużej puli zamówień. W marcu to był również ruch związany z szykowaniem się firm do działania w okresie trudności z zaopatrzeniem (wynikających z narastania sankcji i rwaniem się łańcuchów dostaw). W kolejnych kwartałach należy oczekiwać wyraźnego obniżenia dynamiki wzrostu gospodarczego. Wygasać będzie popyt związany z gromadzeniem zapasów, a jego wkład do dynamizowania PKB może być czasowo nawet ujemny. Wyraźne obniży się też dynamika spożycia indywidualnego. Będzie miało to miejsce ze względu na narastanie procesów inflacyjnych. Wydatki w ujęciu nominalnym wciąż będą rosnąć dynamicznie, ale z coraz mniejszym efektem w ujęciu realnym. W popycie dawać znać o sobie będzie też to „że portfele konsumentów nie są z gumy” i po zabezpieczeniu środków na towary i usług pierwszej potrzeby, na pozostałe może już środków nie być w wystarczającej ilości. Według wiodących scenariuszy dynamika wzrostu gospodarczego w kwartale drugim może obniżyć się do około 4%, w kolejnych zaś dwóch zejść poniżej 2%.

Zobacz także inne raporty KIG

Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco! >>> TUTAJ 

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl