Rachunki narodowe w III kwartale 2022. Najnowsze dane GUS

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za trzeci kwartał 2022 roku

Rachunki narodowe w III kw. 2022

Główny Urząd Statystyczny zaprezentował dane o rachunkach narodowych za trzeci kwartał 2022 roku. Produkt krajowy brutto okazał się w ujęciu realnym o 3,6% wyższy niż w analogicznym okresie roku 2021, podczas gdy w II kwartale 2022 notowany był wzrost na poziomie 5,8%. Zaprezentowana właśnie dynamika okazała się nieznacznie wyższa w stosunku do danych wstępnych przyspieszonych sprzed dwóch tygodni (wtedy realny wzrost roczny określano dla trzeciego kwartału 2022 na 3,5%).

W ujęciu nominalnym produkt krajowy wyniósł w III kwartale 779,1 mld PLN i okazał się o 17,4% wyższy niż przed rokiem. Zmianę cen (tzw. deflator PKB) liczoną po całym produkcie krajowym można więc szacować na około 13,3% w stosunku do analogicznego kwartału ubiegłego roku. Jest to wyraźnie więcej niż w kwartale drugim 2022 roku (10,2%), choć znacząco mniej niż wskazania w zakresie zmian cen konsumenckich i przemysłowych. Produkt krajowy brutto za ostatnie cztery kwartały (w ujęciu rocznym kroczącym) – wyniósł 2 939,2 mld PLN.

Dynamika roczna spożycia ogółem w trzecim kwartale 2022 obniżyła się wyraźnie, bo do 0,7% z 4,8% w kwartale drugim. W spożyciu gospodarstw domowych wypracowany został wzrost na poziomie 0,9%, po wzroście o 6,4% w kwartale drugim. Równocześnie w kwartale trzecim 2022 spożycie publiczne okazało się realnie o 0,1% wyższe niż przed dwunastoma miesiącami, podczas gdy jeszcze w kwartale drugim notowany był wzrost wynoszący 0,6%.

W przypadku inwestycji w kwartale trzecim pojawi się wzrost na poziomie 2,0%. Inwestycje w kwartale drugim były wyższe niż przed rokiem o 6,6%, Ponownie wyższy, niż w przypadku inwestycji, był wzrost odnotowany w całej akumulacji. W kwartale trzecim 2022 wyniósł on 11,4% wobec wzrostu z kwartału drugiego na poziomie 15,1%. Świadczy to o tym, iż w gospodarce wciąż miało miejsce budowanie zapasów, choć mniej dynamiczne niż w kwartale poprzednim.

Obroty handlu zagranicznego prezentowały się zadowalająco, lepiej niż w kwartale poprzednim. Dynamika eksportu zwiększyła się w kwartale trzecim 2022 do 6,9% z 5,2% w kwartale drugim. W przypadku importu notowane było zmniejszenie tempa wzrostu – do 6,0%, wobec 6,9% w kwartale drugim. Po stronie podażowej szczególną uwagę zwraca niższa od oczekiwanej dynamika wartości dodanej w przemyśle – 6,1% wobec 8,4% w kwartale drugim. Słabsze od zakładanych wzrosty w trzecim kwartale notowane były też w: budownictwie – o 1,0% po 5,2% w kwartale drugim, handlu o 0,1% wobec 5,6% w kwartale drugim. Na tym tle pozytywnie zaskakują wciąż bardzo wysokie wyniki w transporcie i gospodarce magazynowej – wzrost o 9,7%, wobec wzrostu w kwartale drugim na poziomie 13,5%. Lepiej od założeń prezentowały się też dane w zakwaterowaniu i gastronomii, gdzie odnotowano wzrost o 4,0%, wobec wzrostu 3,1% w kwartale drugim, ale również w działalności finansowej i ubezpieczeniowej wzrost o 12,2% wobec wcześniejszego wzrostu o 26,9% w kwartale drugim. Wzrosty wartości dodanej w kwartale trzecim notowane były jeszcze w: informacji i komunikacji o 3,7% wobec wzrostu z kwartału drugiego o 1,6%, administracji publicznej i obronie narodowej o 2,3% wobec 2,3% w kwartale drugim oraz w działalności profesjonalnej naukowej i technicznej o 1,8% wobec notowanego tam spadku z kwartału drugiego o 0,2%. Wartość dodaną realnie niższą niż przed rokiem odnotowano jedynie w obsłudze nieruchomości i firm – spadek o 1,4% wobec wzrostu o 2,6% w kwartale drugim.

Ciekawie prezentują się statystyki ukazujące wkład poszczególnych kategorii popytowych do budowania dynamiki produktu krajowego brutto. Spożycie ogółem w kwartale trzecim miało wciąż dodatni wkład do PKB, ale poprawiało jego dynamikę o już tylko 0,5 pkt proc. To zdecydowanie mniej niż w kwartale drugim, gdy podwyższało go o 3,7 pkt proc. W przypadku spożycia indywidualnego wkład w PKB wyniósł 0,5 pkt proc. wobec 3,6 pkt proc. w kwartale poprzednim. W przypadku spożycia publicznego wkład do PKB był niezauważalny podczas gdy w poprzednim kwartale wyniósł 0,1 pkt proc. Zmniejszył się nieznacznie wkład akumulacji, której zmiana była odpowiedzialna za 2,5 pkt proc. wzrostu PKB w kwartale trzecim wobec 2,8 pkt proc. w kwartale drugim. Z tego 0,3 pkt proc. przypadło w kwartale trzecim na poprawę inwestycji (w kwartale poprzednim zwiększyły one dynamikę PKB o 1,0 pkt proc.), natomiast 2,2 pkt proc. przypadło na zmianę stanu zapasów (kwartał wcześniej poprawiały one wyniki o 1,8 pkt proc.). W przeciwieństwie do praktyki czterech wcześniejszych kwartałów tym razem dodatnim okazał się wkład w dynamikę PKB eksportu netto (+0,6 pkt proc., wobec zanotowanych dla kwartału drugiego -0,7 pkt. proc.).

Dziwi brak w kwartale trzecim korelacji między wkładem do PKB eksportu netto i zmian stanu zapasów. Zazwyczaj w momencie szczególnie forsownego gromadzenia zapasów (podbijającego PKB) jednocześnie ma miejsce silny ujemny wkład eksportu netto. Gdy zapasy robione są mniej forsownie, wynik eksportu netto nie jest już tak niekorzystny. To wszystko są głównie pochodne silnych fluktuacji w poziomie importu. Tym razem wzrostowi zapasów towarzyszył spadek dynamiki importu i dodatni wynik eksportu netto.

Wyniki kwartału trzeciego mogą być przez część analityków i komentatorów przyjmowane jako złe, bo wyraźnie słabsze niż te wcześniejsze (patrz kontynuacja ograniczania tempa wzrostu z 8,6% w kwartale pierwszym przez 5,8% w kwartale drugim do 3,6% w kwartale trzecim). Tyle, że realizujemy przewidzianą ścieżkę schodzenia w dół dynamiki PKB znacznie łagodniej niż było to zakładane kilka miesięcy temu. Wzrost w kolejnych kwartałach miał spadać z 7,5% w początku roku przez 4,5% w kwartale drugim – do wyraźnie poniżej 2% w kwartale trzecim i czwartym. Ów spadek to efekt wygasania nadzwyczajnych zjawisk podbijających PKB w początku roku (gromadzenie zapasów potrzebnych do realizacji wysokich zamówień i nadzwyczaj wysoka konsumpcja – wynik niskiej bazy sprzed roku i dodatkowego popytu związanego z przyjęciem uchodźców). W dodatku na dynamikę PKB istotnie i negatywnie działa rosnąca inflacja zbijając realne wzrosty spożycia.

Kumulacja czynników ograniczających dynamikę PKB wciąż jeszcze przed nami. Najtrudniejszym może okazać się pierwszy kwartał 2023, kiedy możliwe jest nawet pojawienie się recesji (wyniku realnie niższego niż przed rokiem). Prawdopodobnie jednak kwartał drugi przyniesie odbicie, kontynuowane w kwartałach kolejnych.

Zobacz także inne raporty KIG

Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco! >>> TUTAJ 

Kontakt

Piotr Soroczyński
Główny ekonomista KIG
tel. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl