Inflacja w grudniu 2022
16.01.2023Narodowy Bank Polski zaprezentował dane o inflacji w grudniu 2022 roku
Inflacja bazowa w grudniu 2022
Narodowy Bank Polski zaprezentował kalkulacje czterech mierników inflacji bazowej dla grudnia 2022. Pozwalają one decydentom i analitykom wyrobić sobie zdanie „co by się z inflacją działo, gdyby nie wpływ …”. Tu wstawia się zazwyczaj ceny żywności i energii, ceny administrowane, ceny, które w ostatnim czasie ulegały skrajnym zmianom.
Najwięcej uwagi analityków przyciąga wskaźnik wykluczający wpływ cen żywności i energii. Dla grudnia jego roczny indeks oszacowany został na 11,5%, wobec 11,4% w listopadzie. Skoro ceny ogółem były w grudniu wyższe niż przed rokiem o 16,6%, a w listopadzie o 17,5%, to otrzymujemy informację, że inflacja w grudniu była – cenami żywności i energii (zwłaszcza energii) – zmniejszana.
Tymczasem w pozostałych obszarach towarów i usług tendencje inflacyjne narastają. Trzeba pamiętać, że właśnie ten wskaźnik inflacji bazowej jest uważany za najlepiej odwzorowujący co się dzieje z cenami, na które ma wpływ polityka monetarna (tam, gdzie powinny działać zależności popyt/podaż/cena) – więc RPP może, a nawet powinna interweniować by ją zbić. Zwłaszcza, że od dłuższego już czasu nie tylko pozostaje on powyżej górnych dopuszczalnych widełek dla celu inflacyjnego NBP, ale i wciąż wzrasta. Co ciekawe narasta przy spadku ogólnego wskaźnika inflacji. Wzrost inflacji w ostatnich kwartałach był głównie pochodną wzrostu różnorakich kosztów wytwarzania. Z perspektywy światowej podkreślano głównie sytuację na rynku energii elektrycznej, ropy i gazu, ale ostatnio też żywności. U nas koszty wytwarzania są od dłuższego czasu dodatkowo podbijane decyzjami administracji. Wystarczy wskazać tu ceny: użytkowania wody, gospodarki odpadami, pracy (płaca minimalna i dopasowania w wyższych płacach wymuszone nowymi rozwiązaniami w zakresie danin i podatków), koszty dopasowania się do pandemii, nowe daniny (tak nasze wewnętrzne jak i narzucone z zewnątrz), wyższe daniny już istniejące, wzrost powinności i wymogów formalnoprawnych przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Podwyższona inflacja to również pokłosie zbyt słabej wyceny złotego. Do niedawna mniej za wzrost cen odpowiedzialny był umiarkowanie rosnący popyt. Sytuacja w tym zakresie zaczęła się zmieniać – wkład popytu w inflację zaczął być już wyraźniej odczuwalny – zwłaszcza w sytuacji pojawiającego się miejscami niedostatku pewnych dóbr na światowych rynkach.
Drugim, z przyciągających szczególne zainteresowanie analityków, jest wskaźnik wykluczający ceny administrowane. Dla grudnia jego roczny indeks oszacowany został na 17,1% wobec 18,1% w listopadzie. Skoro ceny ogółem były w grudniu wyższe niż przed rokiem o 16,6%, a w listopadzie o 17,5%, to otrzymujemy informację, iż w ostatnich miesiącach ceny administrowane inflację ogółem podbijają, ale nie tak intensywnie jak inne składowe – choćby ceny żywności i energii.
Pozostałe dwa mierniki inflacji bazowej – oczyszczające inflację z wpływu anormalnego czy gwałtownego przebiegu zmian części cen, utrzymują poziom poniżej ogólnego wskaźnika wzrostu cen. Oznacza to, że czynniki te mają istotny wpływ na inflację – podbijając ją. Odpowiednio wskaźnik po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych dla grudnia w ujęciu rocznym obliczono na 15,0%, czyli był tej samej wielkości co w listopadzie, a wskaźnik w tzw. formule 15% średniej obciętej dla grudnia określono na 14,4%, wobec 14,5% w listopadzie.
Wszystkie z kalkulowanych i prezentowanych przez NBP mierników inflacji bazowej są na wysokich poziomach. W grudniu jeden z nich wzrósł, jeden nie zmienił się, dwa zaś uległy obniżeniu.
Polecamy także:
Kontakt
Piotr Soroczyński
Główny ekonomista
Dyrektor Biura Polityki Gospodarczej
tel. 22 630 97 24
kom. 502 503 272
e-mail: psoroczynski@kig.pl
